خلاصة:
این پژوهش با هدف تعیین نقش واسطهگر حرمتخود و خودپنداشت در رابطة بین سبکهای والدگری و پیشرفت تحصیلی بر پایة یک مدل علی در نمونهای متشکل از 304 دانشآموز (152 دختر و 152 پسر) پایة چهارم دبستان شهر تهران و والدین آنها اجرا شد. دانشآموزان به دو مقیاس خودپنداشت کودکان (پیرز، 1986) و مقیاس حرمتخود پوپ (پوپ و مکهیل، 1988) و والدین آنها به مقیاس سبکهای والدگری (بامریند، 1973) پاسخ دادند. نتایج تحلیل مسیر نشان دادند: 1) آثار مستقیم هر سه سبک سهلگیرانه، مستبدانه و مقتدرانه بر پیشرفت تحصیلی معنادار هستند، 2) اثر مستقیم حرمتخود بر پیشرفت تحصیلی معنادار است اما اثر مستقیم خودپنداشت معنادار نیست و 3) حرمتخود فقط واسطة سبک والدگری سهلگیرانه با پیشرفت تحصیلی است. نتایج بر اساس تفاوت در ساختار مفهومی و کنشی حرمتخود و خودپنداشت و نقش والدین در شکلگیری آنها مورد بحث قرار گرفت.
ملخص الجهاز:
"سبکهای والدگری و پیشرفت تحصیلی:نقش واسطهگر خود پنداشت یا حرمت خود؟ :tnemeveihcA cimedacA dna selytS gnitneraP ?meetsE-fleS ro tpecnoC-fleS fo eloR gnitaideM شیرین ولیزاده کارشناس ارشد روانشناسی چکیده {IBاین پژوهش با هدف تعیین نقش واسطهگر حرمت خود و خود پنداشت در رابطۀ بین سبکهای والدگری و پیشرفت تحصیلی برپایۀ یک مدل علی در نمونهای متشکل از 304 دانشآموز(152 دختر و 152 پسر)پایۀ چهارم دبستان شهر تهران و والدین آنها اجرا شد.
با آنکه نقش واسطهای حرمت خود بین سبکهای والدگری و پیشرفت تحصیلی با نتایج متفاوتی همراه بوده است(چاو و سو،1996)،به طور کلی یافتههای پژوهشی(بنسون،2004؛ هینستینگر و لوکن،2004)مطابق با نتایج پژوهش حاضر، بیانگر آن است که هرچه حمایتگری والدین بیشتر و رفتار سهلگیرانۀ آنها کمتر باشد،حرمت خود در سطح بالاتر و در نتیجه،رفتارهای مطلوب اجتماعی(مانند پیشرفت تحصیلی) بیشتر است،زیرا حمایتگری والدین به شکلگیری دلبستگی ایمن و گرایش به برآورده ساختن انتظارات افراد مهم در زندگی منجر میشود.
با آنکه برای یافتههای مربوط به ساز و کار تأثیر حرمت خود بررفتارهای سالم و موفق تفسیرهای متعددی ارائه شده است، اما به نظر میرسد سطح بالای حرمت خود-که نشان دهندۀ ارزیابی مثبت از خود است-و سطح پایین آن-که به ارزیابی منفی کلی و نسبتا نامساعد از خود اشاره دارد-در واقع یک نوع ادراک است که باور فرد نسبت به هوشمندی و جاذبۀ خویش را مشخص میکند و موجب میشود تا فرد جاهطلبی بیشتر و ارادۀ قویتری برای مقاومت در برابر شکستها داشته باشد،کمتر در دام احساس عدم صلاحیت و تردید گرفتار شود و حس ناتوانی و ناامیدی در برابر مشکلات نداشته باشند (حقبین،1385؛سلیگمن،1996)و بدین ترتیب به موفقیتهای مختلف،از جمله پیشرفت در مدرسه،دست یابد."