خلاصة:
یکی از مباحث مهم قرآن، طرح انگاره «حق» و «باطل» و ستیزش، پیکار و کشاکش این دو در طول تاریخ است. از منظر سیاسی، نمودهای حق و باطل را میتوان در دو گروه و جبهه تحلیل و ارزیابی کرد: گروه حق که تجلی گاه و آوردگاه پیامبران، صالحان، مستضعفان و یکتاپرستان است و گروه باطل که حزب شیطان و مجتمع جباران، مفسدان و صاحبان زر و زور و تزویر است. بین این دو گروه به جهت تعارض منافع و برنامهها، همیشه نزاع و درگیری وجود دارد (چه نبرد ظاهری و جنگی و چه نزاع فرهنگی و فکری). این کشمکش و تعارض از اول تاریخ وجود داشته و تا مرحلة خاصی از آن نیز ادامه خواهد یافت. مسئله نزاع و تعارض گروهها و صف بندیهای مختلف، فقط یک ایده قرآنی نیست؛ بلکه در سایر مکاتب و دیدگاههای دانشمندان نیز طرح شده است؛ چنان که کانت «نزاع خیر و شر»، آگوستین «نبرد شهر خدا با شهر زمین» و هانتینگتون، «جنگهای تمدنی» و... را مطرح کردهاند.به هر حال از منظر قرآنی و روایات متواتر، این نزاع و ستیزه جویی روزی با پیروزی و غلبة حق به پایان رسیده و گروه باطل نابود و مضمحل خواهد شد. این زمان موعود، عصر ظهور امام مهدی(عج) است که با قیام جهانی خود، فرجام نزاع حق و باطل را رقم خواهد زد و با نصرت الهی و یاری مؤمنان صالح، طومار عمر شیطان و شیطان صفتان را در هم خواهد پیچید.پژوهش حاضر عهده دار بحث از مفاهیم حق و باطل در قرآن، نزاع و درگیری گروه حق (خیر، نور و ایمان) و گروه باطل (شر، ظلمت، فساد و کفر) در طول تاریخ و بررسی فرجام نهایی این نزاعها و درگیریها است.
ملخص الجهاز:
"تغییر وضع جهان و سپری شدن دوران باطل مردی از امام صادق علیه السلام از تفسیر آیه Gبل هو آیات بینات فی صدور الذین أوتوا العلمF[145] پرسید، حضرت فرمود: «مقصود ماییم که قائم به امر خدا، یکی پس از دیگری هستیم تا اینکه صاحب شمشیر (حضرت بقیة الله)، بیاید و در هنگامه آمدن صاحب شمشیر، امر به گونهای دیگر خواهد شد».
[156] امام سجاد علیه السلام درباره آیه شریفه Gیریدون لیطفؤوا نور الله بأفواههم والله متم نوره ولو کره الکافرونF[157] فرمود: «نور، در این آیه، امامت است و خداوند متعال، امامت را به ظهور قائم به اتمام میرساند و او را بر همه مذاهب باطل غلبه دهد؛ به طوری که جز خدای یگانه پرستش نشود».
این امر تاکنون به طور کامل و فراگیر محقق نشده (هرچند خداوند نصرت و یاری خود را همواره شامل حال جبهه حق کرده است)؛ اما با این حال باید در برهه ای از زمان این وعده و سنت قطعی خدا (پیروزی حق بر باطل) تحقق یابد؛ چنان که فرموده است: G بل نقذف بالحق علی الباطل فیدمغهF[159]، با حق بر سر باطل میکوبیم؛ Gیمح الله الباطلF[160]، خداوند باطل را محو میکند؛ G وما یبدئ الباطل وما یعیدF[161]، باطل در دنیا و آخرت محو و نابود میشود؛ G إن الباطل کان زهوقاF[162]، همانا باطل رفتنی است؛ G جاء الحق وزهق الباطلF[163]، حق آمد و باطل رفت؛ Gان جندنا لهم الغالبونF، جنود رحمان غالب و چیرهاند و..."