ملخص الجهاز:
"چرا سال هجرت مبدء تاریخ گردید؟ دین اسلام کاملترین ادیان آسمانی است،دین موسی و عیسی را بصورت کاملتری که با تمام شرائط و اوضاع تطبیق میکند برای بشر ارمغان آورده است،با اینکه حضرت مسیح و میلاد وی در نظر آنها محتر است،-مع الوصف-میلاد مسیح پیش آنان مبدء تاریخ نگردید زیرا مسلمانان یک ملت مستقل و ممتازی هستند و نبایست در اتخاذ تاریخ پیرو دیگران باشند مدتها بود که«عام الفیل»(سالیکه قوم فیل بمکه آمد و خواست کعبه را خراب کند و مشروح آن در شمارهء دوم از سال دوم گفته شده است)پیش عرب مبدء تاریخ بود،و میلاد مسعود پیامبر اکرم نیز در آن سال اتفاق افتاده است،ولی مسلمانان آنرا نخستین صفحهء تاریخ اسلام قرار ندادند زیرا در آنروز اثری از اسلام و ایمان نبود،بهمین جهت نیز سال«بعثت»را بعنوان آغاز تاریخ مسلمین بحساب نیاوردند زیرا تعداد مسلمین در آنروزها از سه نفر تجاوز نمیکرد،ولی در نخستین سال هجرت پیروزی بزرگی نصیب اسلام و مسلمانان گردید،و حکومت مستقلی در«مدینه» بوجود آمد؛و مسلمین از دربدری بیرون آمده و در نقطهای آزادانه تمرکز یافتند و برای همین مظفریت و پیروزی آن سالرا مبدء تاریخ خود قرار دادند و تاکنون همه گونه خیر و شر را با آن مقایسه میکنند و روی محاسبه قمری تاکنون هزار و سیصد و هشتاد و سه سال و محاسبه شمسی هزار و سیصد و چهل و دو سال از نخستین سال هجرت نبی اکرم میگذرد.
عموم تاریخ نویسان میگویند که رسول اکرم روز جمعه وارد مدینه گردید،و در نقطهایکه مرکز قبیلهء بنی سالم بود نماز جمعه را با اصحاب خود بجا آورد خطبهی بلیغی خواند که در اعماق قلوب آنها که تا آنروز با چنین کلمات و مضامین آشنا نبودند اثر بدیعی گذارد؛و متن خطبه را مجلسی در بحار ج 19 ص 126،و ابن هشام در سیره و مقریزی در«امتاع الاسماع»نقل کردهاند ولی عبارات و مضامین آنچه مجلسی نقل کرده با آنچه در این دو کتاب وارد گردیده کاملا مغایر است؛از این نظر از نقل و ترجمهء آنها صرف نظر کردیم."