خلاصة:
مجازات بزهکار بر اساس اغلب نظریات جرم شناسی، ضرورتی انکارناپذیر است. با این وجود، بعضی از مقررات جزایی در شرایطی خاص، از شدت و خشونت مجازات کاسته، آن را ملایم تر می سازد. گاهی هم وجود شرایط خاص سبب اعطای امتیازاتی به بزهکار می شود که ویژگی های ذاتی مجازات را نفی می کند و حتی به نظر می رسد سبب نوازش بزهکار می شود. یکی از این عوامل شرایط خانوادگی و عائله مند بودن مجرم است که به موجب قوانین یا رویه قضایی موجب کاهش مجازات یا اعطای امتیازاتی به بزهکار می گردد و این سوال را مطرح می سازد که آیا عائله مند بودن، عاملی برای گریز از مجازات و موجب سوء استفاده مجرمان برخوردار از چنین وضعیتی است یا سیاست جنایی قانونی و قضایی در تزاحم دو امر مهم یعنی ضرورت تامین نظم عمومی از یک سو و حفظ کیان خانواده مجرم از سوی دیگر قرار می گیرد و از میان آن دو، امر اخیر را مصحلت مهم تر تلقی می کند و بر این باور است که از رهگذر تامین مصلحت دوم، مصلحت اول نیز قابل حصول است؛ بدین جهت هم از سرایت آثار نامطلوب مجازات به خانواده مجرم پیشگیری می کند و هم با «خانواده درمانی» سبب بازپروری بزهکار و پیشگیری از تکرار جرم وی و مآلا تامین نظم عمومی می گردد.
ملخص الجهاز:
يكي از اين عوامل شرايط خانوادگي و عائلهمند بودن مجرم است كه به موجب قوانين يا رويه قضايي موجب كاهش مجازات يا اعطای امتيازاتي به بزهكار میگردد و اين سؤال را مطرح ميسازد كه آيا عائلهمند بودن، عاملي براي گريز از مجازات و موجب سوءاستفاده مجرمان برخوردار از چنين وضعيتي است يا سياست جنايي قانوني و قضايي در تزاحم دو امر مهم یعنی ضرورت تأمين نظم عمومي از يك سو و حفظ كيان خانواده مجرم از سوي ديگر قرار میگیرد و از میان آن دو، امر اخير را مصحلت مهمتر تلقي میكند و بر اين باور است كه از رهگذر تأمين مصلحت دوم، مصلحت اول نيز قابل حصول است؛ بدين جهت هم از سرايت آثار نامطلوب مجازات به خانواده مجرم پيشگيري میکند و هم با «خانواده درماني» سبب بازپروري بزهكار و پيشگيري از تكرار جرم وي و مآلاً تأمين نظم عمومي میگردد.
البته در خصوص جرایم علیه خانواده، جرمانگاری این رفتارها گاهی به منظور حمایت از قداست و کیان خانواده صورت میگیرد مانند جرم عدم ثبت واقعه ازدواج دایم یا ـ بند 1 ماده 10 ميثاق بينالمللي حقوق اقتصادي، اجتماعي و فرهنگي نیز میگوید: «خانواده كه عنصر طبيعي و اساسي جامعه است، بايد از حمايت و مساعدت به حد اعلاي ممكن برخوردار گردد به ويژه براي تشكيل و استقرار آن و مادام كه مسؤوليت نگاهداري و آموزش و پرورش كودكان خود را به عهده دارد».