خلاصة:
«درد و رنج» به عنوان یکی از وجوه برجسته تراژیک زندگی، از جمله مسائلی است که هر انسانی در طول حیات خود با آن مواجه بوده و یا خواهد شد. این مسئله در هنر و ادبیات به طور عام و ادبیات معاصر و به ویژه شعر زنان به گونهای منعکس شده است که بررسی و تحلیل آن؛ نیازمند تحقیقی وسیع و جامع است. آنچه در این مقاله آمده، بررسی شعر دو شاعر برجسته زن معاصر یعنی فروغ فرخزاد و سیمین بهبهانی با توجه به مسئله درد و رنج و در چهار محور ماهیت شناسی، وجود شناسی، غایت شناسی و وظیفه شناسی درد و رنج است. روش پژوهش؛ با توجه به این چهار اصل، بدین گونه است که ابتدا با توجه به مجموعه جامع آماری، میزان معرفت و تحدید درد و رنج در بحث ماهیت شناسی تبیین شد و در ادامه در بخش وجود شناسی؛ فلسفه وجودی درد و رنج، انواع آن با توجه دو مؤلفه رنج های گریز پذیر و گریز ناپذیر و علل و راههای رهایی از آنها بررسی و تحلیل شد. در بحث غایت شناسی و وظیفه شناسی درد و رنج نیز سعی شد تا افق اندیشه دو شاعر یه صورت مقایسه ای، بررسی و نوع رویکرد آن دو در برابر درد و رنج های خود و دیگران تبیین شود.
ملخص الجهاز:
"موضوع این مقاله،بررسی اشعار دو شاعر برجستۀ زن معاصر یعنیفروغ فرخزاد و سیمین بهبهانی با توجه به ماهیت،مفهوم و مصادیق مختلف درد و رنج و باتأکید بر مسئلۀ وجودشناسی درد و رنج(انواع،علل و نتایج آن)است.
نگاهی به اشعار فروغ و سیمین با توجه به ماهیت،غایت و اخلاق درد و رنج یکی از مهمترین و در عین حال اولین نکات در بیان مفاهیم انتزاعی از جمله مفهوم«درد و رنج»،توجه به معنا و ماهیت آن است.
فروغ در بیان ماهیت درد و رنج از یکسوسرچشمۀ درد و رنج را بوداوار در خواستن(میل)میداند و از سویی دیگر نیز شرطلازم برای اینکه افلاک انسان را ستایش و نوازش کنند در«بودن و بارور شدن»از دردتصویر میکند: بارور ز میل/بارور ز درد/روی خاک ایستادم/تا ستارهها ستایشم کنند/تا ستارههانوازشم کنند(فرخزاد،1387:216)و به نظر میرسد شاعر در بیان این نوع ماهیت درد،به روانشناسی درد و تفاوت دومقام«بودن»و«داشتن»نیز توجه دارد و ذات درد و رنج را از مقولۀ«بودن»میداند.
به نظر میرسد در میان شاعران معاصر،زنان بیش از مردان به بعضی موضوعات،چونلزوم توجه به زمان حال و لاجرم کم کردن درد و رنج توجه کردهاند؛چنانکه فروغ درمجموعۀ اسیر،و نیز سیمین به این نوع نگاه که ثمرۀ آن سرخوردگی و دلزدگی است،توجه ویژهای دارند.
در باب نوع نگاه انسان مدرن به علل درد و رنج،فروغ به نابسامانیهایذهنی و روانی و اینجایی و اکنونی نزیستن تأکید بیشتری دارد؛اما سیمین علاوه برموارد یادشده،به محرومیت از حقوق طبیعی و حقوق بشر نیز توجه ویژهای دارد."