خلاصة:
در این مقاله، همزیستی مسالمتآمیز به عنوان هدفی تربیتی معرفی شده که از حمایت سه مبنای علمی و یافتههای پژوهشی، مبنای فلسفی-تربیتی عملگرایی، و مبنای اسلامی برخوردار است. در مقالهی حاضر، الگویی کاملتر از همزیستی، یعنی همزیستی مسالمتآمیز عادلانه به مثابه هدفی تربیتی ارایه شده که متناسب با نظام آموزشی و فرهنگ کشورمان است. اجزاء یا چارچوب این هدف را به لحاظ مفهومی، تعلیم و تربیت در راستای همزیستی حداقلی عادلانه، سازش عادلانه میان گروهها، همزیستی حداکثری عادلانه و تعلیم و تربیت در راستای ایجاد جامعه متعادل تشکیل میدهد که در هر چهار مرحله، بر تغییر، اصلاح، یا شکل دادن ذهنیت روانی-اجتماعی افراد و گروهها در جهت همزیستی، و آموزش در راستای پذیرش وجود و حقوق دیگران، و نهایتا آموزش و جلب توجه برای تلاش در جهت تحقق زیست مسالمتآمیز عادلانه تاکید شده است. در مرحله آموزش همزیستی، درونی سازی ارزشها، مهارتها و رفتارهای همزیستی مسالمتآمیز عادلانه فرایندی است که طراحان و مجریان برنامهها باید در آن مسیر بکوشند.
ملخص الجهاز:
اجزاء یا چارچوب این هدف را به لحاظ مفهومی، تعلیم و تربیت در راستای همزیستی حداقلی عادلانه، سازش عادلانه میان گروهها، همزیستی حداکثری عادلانه و تعلیم و تربیت در راستای ایجاد جامعه متعادل تشکیل میدهد که در هر چهار مرحله، بر تغییر، اصلاح، یا شکل دادن ذهنیت روانی-اجتماعی افراد و گروهها در جهت همزیستی، و آموزش در راستای پذیرش وجود و حقوق دیگران، و نهایتا آموزش و جلب توجه برای تلاش در جهت تحقق زیست مسالمتآمیز عادلانه تأکید شده است.
نتیجههای این پژوهش پیمایشی نشان میدهد که باید آموزش همزیستی مسالمتآمیز را همانند هدفی تربیتی قلمداد کرد و به طور عاجل در راستای تحقق آن برنامهریزی و فعالیت نمود، زیرا اغلب شاخصهای سنجش خشونت بدنی و زبانی و بسیاری از علل وقوع خشونت و پرخاشگری در روابط بین دانشآموزان به طور چشمگیری در مدارس دخترانه و پسرانه وجود دارد و معلمان - Gázquez - Don Chaney - Fitzduff - در قالب رساله دکتری هاشمی (1388) و مدیران و مشاوران مدارس، هم صدا با خود دانشآموزان به میزان بالای خشونت مدرسهیی اذعان دارند و آموزش همزیستی را راه چارهی آنها میدانند.
همچنین در چارچوب آموزش همزیستی، وقتی تلاشهای تربیتی به این منظور است که الف) افراد و گروههایی که با یکدیگر روابط خصمانهیی داشتهاند بیاموزند که به یکدیگر احترام بگذارند و از همکاری، تفاهم و اتکای به یکدیگر استقبال کنند و قدردان تنوع فرهنگهایشان باشند (همزیستی حداقلی)، و - حجرات: 9 ب) در جستجوی راههای برقراری روابط متقابل مستحکم جهت حل مسائل فی مابین خود باشند (سازش)، و ج) تلاش برای تغییر نگرشهای منفی گذشتهی خود و درونیسازی مهارتها و نگرشها و رفتارهای حامی زیست مسالمتآمیز ادامه داشته باشد (همزیستی حداکثری)، به نظر میرسد این گامهای آموزشی با یک کاستی مهم مواجهاند.