خلاصة:
این مقاله به بررسی مفهومی اتحادیه های کتابخانه های دانشگاهی در دنیا می پردازد و هدف آن شفاف سازی کار اتحادیه ها و ارائه مفاهیم و نمونه هایی است که راهنمای اتحادیه کتابخانه های دانشگاهی ایران که در شرف راه اندازی است می باشد. اتحادیه ها را به شیوه های مختلف می توان سازماندهی کرد، از این رو الگوی واحدی برای تشکیل اتحادیه ها وجود ندارد. شرایط حاکم بر بازار نشر جهانی و تشکیل شرکت های بزرگ فرامرزی، این بازار را با پیچیدگی زیادی روبرو کرده است. کسب پایین ترین یا بهترین قیمت برای اطلاعات الکترونیکی، تخصص و مهارت های عملی زیادی را از سوی کتابخانه ها می طلبد. بنابراین شرکت فعال در اتحادیه جهانی، امکاناتی را در اختیار اتحادیه های ملی قرار می دهد که دسترسی به آن ها، اکنون دیگر به تنهایی امکان پذیر نیست.
ملخص الجهاز:
شرايط جديد حاکم بر بازار نشر منابع الکترونيکي مطرح ميگـردد و بـا توجـه بـه ايـن شـرايط ، راهکار شرکت در ائتلاف جهاني اتحاديه هاي کتابخانه هاي دنيا پيشنهاد ميشود .
تحقيقات اخيـر نـشان مـيدهنـد کـه اشـتراک منـابع فيزيکـي موجـود و نيازهاي برخاسـته از توسـعۀ فنـاوري هـاي اطلاعـاتي، بخـصوص امکانـات بـي نظيـر اينترنـت و وب بـراي عرضـه و دسترسي به منابع مختلف الکترونيکي ، دو دليل عمده براي فعاليت هاي مشترک کتابخانه ها بوده اند .
در يـک سـوي ايـن طيـف گـسترده، اتحاديـه هـاي نامنـسجم کـه «باشگاه هاي خريد» نامگذاري شده اند قرار دارند، اتحاديه هايي که براي سود بـردن از تخفيـف در قيمـت منـابع الکترونيکي تشکيل شده اند .
گرچه تشکيل اتحاديه براي استفاده از قيمت هاي پايين بـوده ، ولـي بايـد گفـت کـه همـۀ اتحاديـه هـاي به وجودآمده در دهۀ ١٩٩٠ از نوع «باشگاه هاي خريد» نبوده اند؛ آنها اتحاد راهبردي ميان مؤسـسات بـه وجـود آوردند که در آن، اشتراک در منابع موجب پيوند آنها شده است .
CURL – Strategic Direction for 2000-2004 http://www.
ولـي تجربـۀ جديـد و محـيط جديـد کتابخانه هاي دانشگاهي ، اين شبه جزيره را وادار به ايجاد تشکيلات و تمهيدات جديـد بـه صـورت اختـصاصي براي خريد منابع الکترونيکي نموده است (٤: ص ٢).
ائتلاف مذکور براي سهولت کار اتحاديه هاي کتابخانه اي که در حال حاضر به طـور عمـده بـه خريـد و اشتراک منابع الکترونيکي اطلاعات ميپردازند، بيانيه اي را تهيه و منتشر کرده است کـه مـي توانـد مبنـاي کـار اتحاديه هاي اطلاعاتي در کشورهاي مختلف قرار گيرد .
2003: Response to ICOLC statement شدن صنعت نشر، شرايط بهتري براي اتحاديه هاي ملي به وجود ميآورد .