خلاصة:
یکی از راههای شناساندن جایگاه هر رشته علمی برای جامعه و بخصوص دانشآموزان انعکاس مسائل مربوط به آن رشته در متون درسی است. نظر به اهمیت نقش محتوایی کتابهای درسی در انعکاس موضوعات و مسائل گوناگون و از طرف دیگر ناشناخته ماندن رشته کتابداری و اطلاعرسانی در دوران تحصیل برای دانشآموزان، در پژوهش حاضر میزان توجه به حوزه های موضوعی رشته کتابداری و اطلاعرسانی در محتوای کتابهای درسی با استفاده از روش تحلیل محتوا، بررسی و تحلیل گردید. ابزار اندازه گیری در این پژوهش چک لیست محتوای کتاب درسی بود. یافته های حاصل از بررسی 43 کتاب دوره متوسطه و پیشدانشگاهی شاخه نظری نشان داد کتابهای رشته علوم انسانی نسبت به سایر رشتهها بیشتر به موضوعات این رشته علمی توجه داشتهاند. در بین کتابها از لحاظ میزان اطلاعات، کتاب «زبان فارسی» سال دوم دبیرستان مشترک تمامی رشتهها و از نظر تعداد دفعات کتاب «دین و زندگی» دوره پیشدانشگاهی مشترک تمامی رشتهها به موضوعات علوم کتابداری و اطلاعرسانی پرداختهاند. مقولة مرجع و کلیات در رشته کتابداری و اطلاعرسانی هم از نظر تعداد دفعات و هم از نظر حجمی که کتابهای درسی به آن پرداخته اند، بیشتر از سایر مقولهها در کتابهای درسی دوره دبیرستان و پیشدانشگاهی شاخه نظری، منعکس گردیده است
ملخص الجهاز:
نظر به اهمیت نقش محتوایی کتابهای درسی در انعکاس موضوعات و مسائل گوناگون و از طرف دیگر ناشناخته ماندن رشته کتابداری و اطلاعرسانی در دوران تحصیل برای دانشآموزان، در پژوهش حاضر میزان توجه به حوزه های موضوعی رشته کتابداری و اطلاعرسانی در محتوای کتابهای درسی با استفاده از روش تحلیل محتوا، بررسی و تحلیل گردید.
یافته های حاصل از بررسی 43 کتاب دوره متوسطه و پیشدانشگاهی شاخه نظری نشان داد کتابهای رشته علوم انسانی نسبت به سایر رشتهها بیشتر به موضوعات این رشته علمی توجه داشتهاند.
نظر به اهمیت نقش محتوایی کتابهای درسی در انعکاس موضوعات و مسائل گوناگون و محور بودن کتابهای درسی در نظام آموزشی ایران و از طرفی ناشناخته ماندن رشته کتابداری و اطلاعرسانی در دوران تحصیل برای دانشآموزان، پژوهش حاضر در صدد بررسی چگونگی این وضعیت است.
به این منظور، در این پژوهش محتوای کتابهای درسی دورة متوسطه و پیش دانشگاهی شاخه نظری و میزان توجه این کتابها به «حوزههای موضوعی رشته کتابداری و اطلاعرسانی» را به تفکیک پایه تحصیلی و درسها، بررسی و تحلیل محتوا شده است.
میزان تکرار هر مقوله نسبت به مقولههای دیگر در کتابهای درسی دوره متوسطه و پیش دانشگاهی شاخه نظری، به چه میزان است؟ روش پژوهش و اجرا در این پژوهش، به منظور بررسی کتابهای درسی به لحاظ پرداختن به موضوعات کتابداری و اطلاعرسانی، از شیوة تحلیل محتوا استفاده شد.
همان طور که در جدول2 نشان داده شده است، در مقوله کلیات در 11 کتاب از کتابهای دوره متوسطه و پیش دانشگاهی در 49 صفحه، پاراگراف و یا چند خط در رابطه با موضوعات کتابداری و اطلاعرسانی، در ردة کلیات مطلب آمده است.