خلاصة:
در این مقاله سعی شده است ضمن بررسی و مطالعه تاریخی روابط ترکیه- ارمنستان، روند عادی سازی روابط و نیز مطالعه مهمترین عوامل تاثیرگذار در مناسبات بین دو کشور، پیامدهای سیاسی- اقتصادی عادی سازی روابط ترکیه- ارمنستان در گستره منطقه از دید ژئوپلیتیک مورد تحلیل واقع شود. با توجه به نتایج این تحقیق، بهبود مناسبات ترکیه با ارمنستان تنها در صورتی برای ترکیه مفید خواهد بود که در عادی سازی روابط منافع ملی دیگر کشورهای منطقه نیز لحاظ شود. به عبارتی، نادیده گرفتن منافع دیگر کشورهای منطقه در مسیر عادی سازی روابط طرفین با از دست رفتن منافع ترکیه در مناسبات آن با آذربایجان و گرجستان همراه خواهد بود. از دید قدرت های صاحب نفوذ در منطقه نیز پیامدهای احتمالی بهبود روابط ترکیه- ارمنستان با پیچیدگی های خاص خود همراه است. با بهبود مناسبات ترکیه- ارمنستان شاید شاهد نوعی توازن نفوذ در بین قدرت های ذی نفع در منطقه باشیم.
ملخص الجهاز:
"ترکیه نیز اهداف مهمی مانند کاهش فشار آمریکا و اروپا برای بازگشایی مرزها و روابط دیپلماتیک،ورود به اتحادیه اروپا،کمک به تقویت امنیت منطقهای و حل مسئله قرهباغ در چارچوب قطعنامههای شورای امنیت،جلوگیری از تخریب وجهۀ بینالمللی ترکیه به خاطر طرح مداوم ادعای نسلکشی ارامنه،پیشبرد سریعتر و مطمئنتر پروژههای انتقال انرژی خزر و آسیای مرکزی به اروپا و نفوذ و حضور قویتر در قفقاز در رقابت با روسیه و ایران را در دستور سیاست خارجی نوین خود قرار داده و که تحقق بخش مهمی از این اهداف کاملا در گرو تجدید نظر آنکارا در مناسبات منطقهای با ارمنستان میباشد )9-831:9002,imehsahiknaB(.
اما،در صورت بروز دوباره جنگ بین ایروان و باکو باز سناریوهای پیشین تکرار خواهد شد و روسیه در جبهه ارمنستان و ترکیه در جبهه آذربایجان قرار خواهند گرفت و چنین اتفاقی بهراحتی میتواند موجب تیرهگی مجدد در مناسبات مسکو با آنکارا که در حال حاضر یکی از بزرگترین شرکای تجاری روسیه محسوب میشود و نیز آذربایجان که روسیه سعی دارد بهدلیل اهمیت منابع انرژی آن خود را بیش از پیش به این کشور نزدیکتر نماید،خواهد شد.
بااینحال،اگر در سایه عادیسازی روابط ترکیه-ارمنستان توسعه روابط آذربایجان-ارمنستان را نیز در نظر بگیریم،در این صورت با توجه به نتایج حاصل از بهبود روابط موجود،تقویت گفتمان همکاری در بین کشورهای قفقاز جنوبی و همراه با تأمین ثبات در&%OPG027G% منطقه،رشد و تقویت اقتصادهای منطقه و بهمرور زمان نیل به یک حجم گسترده در عرصه تجارت منطقه غیرممکن نخواهد بود."