بررسی کفایت دیالیز و عوامل مؤثر بر آن در بیماران تحت درمان با همودیالیز در مرکز بیماری های خاص دانشکده علوم پزشکی شاهرود مقالة

مقدمه: دسترسی گسترده به دیالیز سبب افزایش طول عمر هزاران نفر از بیماران مبتلا به مرحله نهایی بیماری کلیه شده است. فقط در ایالات متحده آمریکا ۳۰۰۰۰۰ بیمار مبتلا به مرحله نهایی بیماری کلیه زندگی می‌کنند. د رآمریکا میزان مرگ و میر بیماران دیالیزی در سال است. دیالیز ناکافی با افزایش میزان میرایی و مبزان ابتلا همراه است. هنوز بهترین و رایچ‌ترین روش توصیه شده برای بررسی کفایت دپالیز شاخص می‌باشد. امروزه شاخص 117/۳ بیش از پیش به عنوان شاخص کفایت دیالیز مورد استفاده قرار می‌گیرد. این مطالعه به منظور تعیین کفایت دیالیز و عوامل موثر ب رآن در بیماران تحت درمان با همودیالیز در مرکز بیماری‌های خاص دانشکده علوم پزشکی شاهرود انجام گردید. مواد و روش‌ها: مطالعه حاضر یک پژوهش توصیفی - مقطعی است. تعداد ۵۲ بیمار که از بدو تاسیس مرکز بیماری‌های خاص شاهرود در این مرکز تحت درمان با همودیالیز قرار گرفته‌اند, نمونه‌های این پژوهش را تشکیل می‌دهند. ابزا ر گرد آوری اطلاعات در این پژوهش پرسش‌نامه است که حاوی مشخصات دموگرافیک (سن, جنس» وزن) و همچنین اطلاعاتی در زمینه علت ایجاد و اطلاعات مربوط به درمان با همودیالیز شامل مدت زمان دیالیزء ساعات دبالیز, دفعات دیالیزء ضریب تصفیه صافی, دوز پمپ میزان اوره قبل و بعد از دیالیز می‌باشد. برای جمع‌آوری اطلاعات از روش نمونه‌گیری غیر تصادفی استفاده گردید. اطلاعات بدست آمده پس از استخراج در سیستم نرم افزاری ک5 5۳ مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. آمار مورد استفاده شام لآمار توصیفی ‌ وآمار تحلیلی (آزمو نآماری ")4 می‌باشد. یافنه‌ها: یافته‌های پزوهش نشان دهنده آن بود که میزان 87/7 در 7۳۸/۵ بیمارانی که سه بار در هفته دیالیز می‌شدندء کمتر از ۱/۲ بود. این پارامتر در ۹۳/۳ بیمارانی که دو بار در هفنه دیالیز می‌شدند. کمتر از ۱/۸ بود و به‌طو رکلی میزان ۲7/۳ در ۶۶/۷ کل واحدهای مورد پژوهش کمتر از حد قابل قبول بود. همچنین نتایج پژوهش در مورد بیمارانی که در حال حاضر تخت درمان با همودیالیز می‌باشند. مبین آن است که ۵ بیمارانی که ۳ بار در هفته دیالیز می‌شوند و ۱۰۰درصد بیمارانی که ۲ بار در هفته دیالیز می‌شوند. و به‌طو رکلی ٩/۹۰ این بیماران دارای ضریپ 7/7 کمتر از حد قابل قبول می‌باشند. آزمون آماری "بز بیانگ رآن بود که بین ضریب 27/۳ با نتیجه دیالیز و مدت زمان درمان با دیالیز ارنباط معنی‌داری وجود دارد. به طوری که بیمارانی که بیشت راز ۳ سال تحت درمان با همودیالیز بوده‌اندء دارای ضریب قابل قبول بوده و هم کنون تحت درمان با همودیالیز می‌باشند یا پیوند برای آن‌ها انجام شده‌است. در حالی که بیماران با 127/۲ کمتر از حد قابل قبول اغلپ فوت نموده‌آند. ننیجه گیری: نتایج پژوهش نشان دهنده ضرورت ارزیابی کفایت دیالیز ماهانه می‌باشد. به طوری که با انجام تمهیداتی مانند تغییر در دور پمپء دقعات دیالیز, مدت زمان دیالیز یا نعویض صافی بتوان شاخص ۸7/۳ بیماران را به حد قابل قبول رسانید. به عبارت دیگر با انجام این تغییرات از کفایت دیالیز بیماران اطمینان حاصل شود.

همچنین نتایج پژوهش در مورد بیمارانی که در حال حاضر تحت درمان با همودیالیز می‌باشند،مبین آن است که 87/5% بیمارانی که 3 بار در هفته دیالیز می‌شوند و 100 درصد بیمارانی که 2 بار در هفته دیالیز می‌شوند،و به طور کلی 90/9% این بیماران دارای ضریب KT/V کمتر از حد قابل قبول می‌باشند. برای جمع آوری اطلاعات از روش نمونه‌گیری آسان(در دسترس) استفاده گردید و جامعه مورد پژوهش در این تحقیق را کلیه 54 بیمار مبتلا به نارسایی مزمن کلیه تحت درمان با همودیالیز در مرکز بیماری‌های خاص دانشکده علوم پزشکی شاهرود از بدو تأسیس تا آذر ماه سال 1382 تشکیل می‌دهند. یافته‌های پژوهش در مورد بیمارانی که در حال حاضر تحت درمان با همودیالیز می‌باشند،مبین آن است که 87/5% بیمارانی که 3 بار در هفته دیالیز می‌شوند و 100% بیمارانی که 2 بار در هفته دیالیز می‌شوند و 90/9% کل این بیماران دارای شاخص KT/V کمتر از حد قابل قبول می‌باشند(جدول 2). آزمون آماری(به تصویر صفحه مراجعه شود)نشان دهنده آن است که بین ضریب KT/V با نتیجه دیالیز و مدت زمان دیالیز ارتباط معنی داری وجود دارد به طوری که بیمارانی که بیشتر از 3 سال تحت درمان با همودیالیز بوده‌اند و دارای ضریب KT/V قابل قبول بودند،یا هم اکنون زنده بوده و تحت درمان با همودیالیز می‌باشند یا پیوند کلیه انجام داده‌اند،در حالی که بیماران با KT/V کمتر از حد قابل قبول،اغلب فوت نموده‌اند(نمودار 3، P<0/05 ). Supportive therapies: Intermittent hemodialysis, continuous renal replacement therapies, and Peritoneal Dialysis, Available from; URL:http://www.