خلاصة:
بررسی فرایند خط مشی گذاری نشان می دهد که عوامل متعددی در اتخاذ خط مشی ها و اجرای آنها دخیل هستند. در این مورد عواملی وجود دارند که در درون سیستم اداری خط مشی گذاری دخیل اند که در درون محیط داخلی خط مشی گذاری اتفاق می افتند. اما عوامل دیگری هم هستند که در خارج از سیستم داخلی خط مشی گذاری هستند و در محیط خارجی آن قرار دارند. این عوامل با آنکه در خارج از محیط داخلی خط مشی گذاری قرار دارند، اما بر روی فرایند خط مشی گذاری تاثیر می گذارند و آن را در جهتی که می خواهند سوق می دهند. به این محیط خارجی در اصطلاح محیط خط مشی گذاری گفته می شود. این مقاله در پی آن است که این محیط خط مشی گذاری را شناسایی و عواملی را که در این محیط بر خط مشی ها تاثیر می گذارند، بررسی نماید. نتایج این بررسی نشان می دهد که عواملی چون ارزش ها، سیستم های اطلاع رسانی، رسانه ها، انتقال سیاست، ساختارها و موسسات اجتماعی، منابع و امکانات، عامه مردم و افکار عمومی، مراکز سیاست پژوه، نظام ملی نوآوری، جهانی شدن وگروه های ذی نفوذ از مهترین عوامل موجود در این محیط هستند.
ملخص الجهاز:
نتایج این بررسی نشان می دهد که عواملی چون ارزش ها، سیستم های اطلاع رسانی ، رسانه ها، انتقال سیاست ، ساختارها و مؤسسات اجتماعی ، منابع و امکانات ، عامه مردم و افکار عمومی ، مراکز سیاست پژوه ، نظام ملی نوآوری ، جهانی شدن وگروه های ذی نفوذ از مهترین عوامل موجود در این محیط هستند.
تعریف محیط خط مشی بخشی از محیط خارجی یک مؤسسه که شامل این موارد می شود: مسائل بحث برانگیز یا موضوعاتی که به دولت ها مربوط هستند، رسانه یا گروه های فشار دارای قدرت و نفوذ، عواملی در این محیط که ممکن است در تصمیم گیری یک مؤسسه یا روی عملکرد آن تأثیرداشته 1 باشند.
اهمیت شناسایی عوامل در محیط خط مشی این منطقی به نظر می رسد که روش های سنتی سیاست گذاری و تصمیم گیری که از کاربردهای لازم برای رسیدن به نتایج مطلوب برخوردار نبوده ، به کنار گذاشته شوند.
شکل زیر عوامل تأثیر گذار بر ارزش ها را نشان می دهد(گیوران و ربیعی ،١٣٨٤: ٢٢-٢١): شکل ١: عوامل تأثیرگذار روی ارزش ها ) به تصویر صفحه مراجعه شود) ١-٢- نقش سیستم های اطلاع رسانی و ارتباطات در خط مشی گذاری : اگرچه تخصص و آگاهی و ابزارهای علمی می توانند موجب بهبودی خط مشی شوند، اما نباید از یاد برد که خط مشی گذاران نمی توانند در تمامی زمینه ها علم و آگاهی پیدا کنند، به خصوص آنکه تحول های علمی روز به روز دارای شتابی بیشتر می شوند.
البته در مورد گروه های ذی نفوذ و احزاب سیاسی مطالب زیادی گفته شده است ولی در اینجا به آنها صورت گسترده پرداخته نمی شود چرا که هدف این مقاله ، شناسایی عوامل دخیل در محیط خط مشی گذاری است .