خلاصة:
در طول سالهای گذشته تحت تاثیر عوامل مختلف، سطح آب دریاچهی ارومیه کاهش یافته و احتمال خشکی کامل آن را در سال های آینده تقویت کرده است. خشکی دریاچهی ارومیه با بستری از رسوبهای نمک در معرض هوا و وزش باد، تغییرات چشمگیری در وضعیت گرمایی، بیلان انرژی و نیز، پراکنش ذرات معلق اطراف دریاچه ایجاد می کند. با به کارگیری مدل سازی اقلیمی در مقیاس منطقه ای، این امکان وجود دارد تا با استفاده از سناریوهای مختلفی مانند خشک یا پر بودن دریاچه، تاثیر آن بر شرایط اقلیمی منطقه شبیهسازی شود. در این مطالعه با بهره گیری از داده های سه ساعتی جهت و سرعت باد در ایستگاه های همدید گرداگرد دریاچهی ارومیه و با استفاده از مدل میان مقیاس آلودگی هوا TAPM، میزان حجم ذرات معلق و الگوی پراکنش آن در منطقه محاسبه شد. بادهای غربی در ایستگاه ارومیه، بادهای شمالی در ایستگاه خوی، بادهای جنوبی در ایستگاه مهاباد، و بادهای شرقی در دو ایستگاه مراغه و تبریز، بادهای غالب در مقیاس ماهانه و سالانه معرفی شدند. خروجی گرافیکی باد روی دریاچه، گویای جهت-گیری بادهای همگرا از پیرامون دریاچه و باد غالب شمالی است که پراکنش ذرات معلق را بهطور غالب در جهت جنوب و جنوب غرب دریاچه نشان می دهد. پراکنش و گسترش ذرات معلق در ساعات غروب و شبانه مشهودتر است. مطابق با جهت وزش بادهای بهدستآمده از ایستگاه های هواشناسی، جهت باد غالب روی دریاچه از پیرامون همگرا شده و در جهت جنوبی کانالیزه می شود، بنابر نتایج بهدستآمده از مدل سازی اقلیمی انجام شده، مناطق جنوب و جنوب غربی دریاچه که از دستهی حاصلخیزترین زمین های زراعی و باغی منطقه هستند، در معرض بیشترین تهدید پراکنش نمک دریاچهی ارومیه خواهند بود.
ملخص الجهاز:
"ار این مطالعه با بهرهگیری از دادههای سه ساعتی جهت و سرعت باد در ایستگاههای همدید گرداگرد دریاچهی ارومیه و با استفاده از مدل میان مقیاس آلودگی هوا MPAT ،میزان حجم ذرات معلق و الگوی پراکنش آن در منطقه محاسبه شد.
مطابق با جهت وزش بادهای به دست آمده از ایستگاههای هواشناسی،جهت باد غالب روی دریاچه از پیرامون همگرا شده و در جهت جنوبی کانالیزه میشود،بنابر نتایج به دست آمده از مدلسازی اقلیمی انجام شده،مناطق جنوب و جنوب غربی دریاچه که از دستهی حاصلخیزترین زمینهای زراعی و باغی منطقه هستند،در معرض بیشترین تهدید پراکنش نمک دریاچهی ارومیه خواهند بود.
(به تصویر صفحه مراجعه شود) یافتههای پژوهش در ابتدا ضروری است تا بین شرایط رطوبتی و دمایی دو طرح وارهی متفاوت برای دریاچه،در حالت پر آب و بستر خشک دریاچه مقایسهای انجام گیرد تا الگوی تفاوتهای احتمالی بین آنها مشخص شود و در نهایت،وضعیت زیستمحیطی آن با تأکید بر الگو و شدت پراکنش ذرات معلق مورد بررسی قرار گیرند.
(به تصویر صفحه مراجعه شود) با توجه به شکل شمارهی 14،سرعت باد در هر سه ایستگاه در ساعات میانی روز بیشتر است و این باعث شده که ذرات معلق در فاصلهی دورتری در سمت شمال دریاچه منتقل شوند و حجم ذرات درون دریاچه در موقعیت جزیرهی کبودان کاهش یابد.
(به تصویر صفحه مراجعه شود) با توجه به خروجی عددی و گرافیکی مدل جوی و دادههای به دست آمده از ایستگاههای هواشناسی پیرامون دریاچه مشخص میشود که جریانهای غالب در محدودهی سطح دریاچهی ارومیه به دلیل ویژگی درهای آن،جهتگیری جنوبی یا شمالی دارند."