جندی‌شاپور در روزگار ساسانیان؛ به روایت منابع اسلامی Journal Article

Writer: رحمتی پور، فرزانه ؛ علیپور، اعظم ؛

پژوهش در تاریخ پاییز و زمستان 1396 - شماره 21 و 22 (‎10 page(s) - From 11 to 20 )

Keywords: ساسانیان مورخان اسلامی جندی‌شاپور شاپور یکم شاپور ساسانی شهر رومیان اسلامی تاریخ

Abstract:

با توجه به اطلاعاتی که از منابع تاریخی به دست می‌آید، جندیشاپور به‌عنوان یکی از شهرهای مهم دوره ساسانی از نظر علمی شناخته می‌شده است. با توجه به این جایگاه در دوران پیش از اسلام در این پژوهش سعی شده است تا دیدگاه مورخان نخستین اسلامی در مورد شهر جندیشاپور شناسایی شود؛ از جمله اطلاعات مهم منابع درباره جندی شاپور اشاره به چگونگی شکلگیری این شهر است. همچنین منابع اطلاعات قابل توجهی از وضعیت علمی جندیشاپور تا پیش از فتح آن توسط اعراب ارائه کرده‌اند. فرضیه این پژوهش بر این موضوع استوار است که از جمله دلایل توجه مورخان اسلامی به این شهر مرکزیت علمی آن بوده است. بنیان این پژوهش بر روش بررسی تاریخی و رویکرد توصیفی - تحلیلی استوار است که برای گردآوری داده‌های مورد نظر به بررسی منابع تاریخی نخستین اسلامی پرداخته است. با توجه به اطلاعات حاصل از بررسی منابع این نکته آشکار می‌شود که مرکزیت علمی شهر جندی‌شاپور در حفظ نام این شهر در منابع اسلامی موثر بوده است، ضمن آنکه نبایست از رونق آن در دوران پادشاهان نخستین ساسانی غافل بود.

Machine summary:

با توجه به این جایگاه در دوران پیش از اسلام در این پژوهش سعی شده است تا دیدگاه مورخان نخستین اسلامی در مورد شهر جندی‌شاپور شناسایی شود؛ از جمله اطلاعات مهم منابع درباره جندی شاپور اشاره به چگونگی شکل‌گیری این شهر است. با توجه به اطلاعات حاصل از بررسی منابع این نکته آشکار می‌شود که مرکزیت علمی شهر جندی‌شاپور در حفظ نام این شهر در منابع اسلامی مؤثر بوده است، ضمن آنکه نبایست از رونق آن در دوران پادشاهان نخستین ساسانی غافل بود. 1 طبری گوید: «شاپور یکم این ناحیه را ولایت کرد و «به‌اندیو شاپور» نامید که معنی آن «به‌ازانطاکیه» باشد و شهرشاپور نیز نام گرفت و همان است که «جندی‌شاپور» خوانند و مردم اهواز آنجا را به نام ـ یعقوبی، تاریخ یعقوبی، ترجمه محمد ابراهیم آیتی، تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب، 1378، ص 195؛ ابن القفطی، تاریخ الحکماء، به کوشش بهین دارائی، تهران: انتشارات دانشگاه تهران، 1371، ص 183. 7 درباره بنای شهر جندی‌شاپور مورخان مسلمان مطالب زیادی نگاشته‌اند، مضمون مشترک این نقل‌قول‌ها این است که چون شاپور، دختر فیلیپ و به اعتقاد برخی (اورلیانوس) قیصر روم را به ـ محمد بن جریر طبری، تاریخ طیری، ترجمه ابوالقاسم پاینده، تهران: انتشارات اساطیر، 1375، ج 2، ص 593. 6 این مرکز علمی و بخش‌های وابسته به آن در طی 72 سال دوران زمامداری شاپور دوم و پادشاهی انوشیروان به عنوان یکی از معتبرترین مراکز پ ـ ابوالحسن علی بن حسین مسعودی، مروج الذهب و معادن الجوهر، ترجمه ابوالقاسم پاینده، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی، 1370، ج1، ص 248.

Download citation file :
(پژوهیار, , , )

Download PDF
Downlaod HTML

Shortlink:

Page: