خلاصه ماشینی:
در گوشه و کنار مناطق جنوب غربی این فلات عظیم که از شرق تا سند و ماوراءالنهر و از غرب تا سارد و مصر امتداد داشت، چشمه های نفت جاری بود و مردم آن نواحی از حدود پنج شش هزار سال پیش استفاده از قیر را آموخته بودند و در مصارف گوناگون مانند ملاط سنگ و آجر در بناها، اندودن بدنة خارجی زورق ها، ساختن ظروف سفالی و درهم پیوستن قطعات جواهر و زینت آلات از آن سود می جستند.
هفت صد سال پیش ابن بطوطه از کاربرد قیر در ساختمان گرمابه های بغداد خبر می دهد: سطح بیشتر این گرمابه ها را با قیر اندود کرده اند به طوری که انسان در اول نگاه (به تصویر صفحه مراجعه شود)خیال می کند که از مرمر سیاه است.
امین السلطان خود به هواداری از روسیه معروف بود، اما کتابچی خان فکر همه چیز را کرده بود؛ اولاً پنج ایالت شمالی ایران را از حوزة امتیاز استثنا کردند تا بهانه به دست روسیه نیفتد، ثانیاً ده هزار لیره به صدر اعظم و پنج هزار لیره به هریک از دو وزیر دیگر که می بایستی ذیل امتیازنامه را امضا کنند پرداختند تا طمع پول بر ترس و واهمه ای که از روس ها داشتند فائق آید و ثالثاً جریان کار را کاملاً محرمانه نگاه داشتند تا روس ها از کم و کیف کار بی خبر بمانند و آخر سر در برابر امر انجام شده قرار بگیرند.