چکیده:
گروهی بودن فعالیتهای مطبوعاتی و مشارکت افراد متعدد در انجام دادن آن موجب شده، هنگامیکه از یک فعالیت مطبوعاتی به شخصی زیان میرسد، یا سبب بی نظمی و خسارت عمومی میشود، تعیین عامل زیان، یا فرد مسئول و در فرضی که چند نفر مسئول باشند، تعیین نوع مسئولیت آنها به لحاظ تضامنی و غیر آن دشوار باشد. برای تعیین فرد مسئول، نظریههای مختلفی در نظامهای حقوقی جهان وجود دارد. قانون مطبوعات ایران در این زمینه مبهم است و این امر موجب اختلاف نظر شده است. در این مقاله به بررسی این موضوع و نقد و تحلیل نظریههای مختلف پرداخته و ثابت خواهیم کرد که در حقوق ایران نظریه مسئولیت جمعی پذیرفته شده است.
Since Journalistic activities are done as team works with many people involved as participants، when a journalistic activity does somebody harm or results in disorder or public damage، locating the agent of the harm، the person in charge، the responsibility type in terms of the joint-liability in case that there are more than one person in charge، or other responsibility types becomes difficult. In this regard، there is a variety of theories in legal systems of the world to determine the person in charge. The Iranian press law، however، is ambiguous in this case. This paper studies the topic، brings different related theories under analysis and evaluation، and proves that the Iranian press law has accepted the theory of collective responsibility.
خلاصه ماشینی:
به ويژه اينکه قانون مطبوعات ، ناظر به مسئوليت کيفري ناشي از اعمال مطبوعاتي است (مستنبط ازتبصره ١ماده ٣٠)وبه اين دليل جرايم ومجـازات هـا در آن بيان شده است ، ودرمسئوليت کيفري، مسئوليت تـضامني قابـل تـصور نيـست ، بلکـه هـر شخص به اعتبار اينکه درقانون ، به عنوان مسئول اعلام شده است ، يادرتحقـق عنـصر مـادي جرم ، مشارکت داشته است ويابه عنوان معاون ، وقوع جرم راتسهيل کـرده اسـت ، مـسئوليت کيفري دارد.
براين اساس ازتبصره ٤و ٧ماده ٩قانون مطبوعات کـه صـاحب امتيـاز ومـدير مسئول رامسئول اعلام کرده وسپس بيان داشته که مسئوليت اينهـا «نـافي مـسئوليت نويـسنده ساير اشخاصي که درارتکاب جرم دخالت داشته باشند، نخواهد بود»،نمي تـوان بـه مـسئوليت تضامني اشخاص دخيل درفعاليت مطبوعاتي (ازحيث مسئوليت مـدني ) حکـم کـرد.
مستنبط ازتبصره ٧مـاده ٩قـانون مطبوعـات ايـن است که نويسنده درکنار مدير مسئول ، مسئوليت دارد، اما درخـصوص نـوع مـسئوليت آن دو 145 (تضامني ياغيرتضامني ) به نظر ميرسد که مسئوليت آنها مـشترک اسـت وهـر کـدام مـسئول نصف خسارت وارد برزيان ديده اند، مگر اينکه ثابت شود که تقصير يکي ازآنـان بـه آن حـد سنگين بوده که انتساب زيان به ديگري رامنتفي کرده است .
٤-باتوجه به تبصره ٤ماده ٩قانون مطبوعات که مديرمسئول رامسئول تک تـک مطالـب چاپ شده درنشريه ميداند وتکرار آن حکم درتبصره ٧همان ماده ، به نظر ميرسد که قانون مطبوعات ايران يک نوع اماره مـسئوليت مديرمـسئول ايجـاد کـرده اسـت ، کـه بـه موجـب آن علي الاصول مديرمسئول ، مسئول مطالب زيان بار يک نشريه است وبايد دربرابـر زيـان ديـده مسئول وپاسخگو باشد، مگر آنکه خـلاف آن ثابـت شـود.