چکیده:
مقالة حاضر به بررسی جایگاه و ابعاد مشورت در سیرة عملی امام خمینی(ره) می پردازد. مشورت در دین اسلام و سیرة ائمة معصومین(ع) و همچنین اندیشه و سیرة امام خمینی(ره) از اهمیت و جایگاه ویژه ای برخوردار است. این مقاله بر اساس روش تحلیل اسنادی انجام شده و به منابع مرتبط با موضوع مراجعه شده است. یافته ها نشان می دهد که مشورت علاوه بر اندیشة سیاسی امام خمینی(ره)، جایگاه خاصی در سیرة عملی ایشان نیز دارد. در پاسخ به سؤالات مقاله سعی شده است شواهدی از مشورت در سیره عملی امام خمینی(ره) در دوران مختلف رهبری ایشان در امورسیاسی، نظامی، اجتماعی و... ذکر شود. در این باره، به مواردی از قبیل مشورت در عزل و نصب مسئوولان، امور داخلی و خارجی مملکتی، انتخاب فرماندهان و عملیات نظامی و سایر امور اشاره شده است.
خلاصه ماشینی:
"در این دوره، به دنبال درگذشت آیت الله حائری که خطر انحلال، حوزه قم را تهدید میکرد، امام خمینی(ره) همواره با علمای قم در تماس و ارتباط بودند و چه بسا علما و مراجع قم برای بررسی اوضاع اسف بار ایران در منزل ایشان تشکیل جلسه داده به مشاوره و تبادل نظر می پرداختند و ایشان نیز با نبوغ سرشار و دوراندیشی منحصر به فرد خود همانند یک سیاستمداری ورزیده و ماهر اظهار نظر کرده و به پیش بینی امور میپرداختند (روحانی، 1358.
مشورت در پذیرش قطعنامه 598: امام خمینی(ره) در نامهای که خطاب به خبرگان و مسؤولان درجه اول نظام نوشتند، یکی از دلایل اصلی پذیرش قطعنامه و بازگشت از نقطه نظرات قبلی خویش را، گزارشات فرماندهان نظامی از اوضاع جبههها و نیازمندیهای تسلیحاتی غیر قابل امکان تهیه آنها برای ادامه جنگ و نیز گزارشات وزرای اقتصادی وکشور از وضعیت بودجه و ذخایر مالی، و همچنین بیان شرایط سیاسی داخلی و بین المللی از سوی مسؤولین سیاسی کشور ذکر میکنند (درویشی سه تلانی، 1387: 418-417؛ هاشمی، 1390: 18-17).
ب. مشورت در عملیات فتح المبین: محسن رضایی در خاطرات خود ضمن بیان چگونگی و پیروزی رزمندگان در عملیات فتح المبین، در حالیکه فرماندهان با توجه به شرایط و امکانات در اقدام به عملیات دچار تردید و دو دلی شده بودند؛ به نقش بارز مشاوره با امام خمینی(ره) و تأثیر قاطعیت تصمیم گیری ایشان در پیشبرد موفقیت آمیز عملیات اشاره مینمایند(ستوده، 1386."