چکیده:
نوشتار حاضر به گزارش شیوه تعامل سید علی بن طاووس ــ از دانشوران نامدار شیعه ــ با روایات مرتبط با شش حوزه دعا و مستحبات ، تفسیر قرآن ، مناقب اهل بیت علیهم السلام ،تاریخ ، فقه و احکام و کلام و عقاید می پردازد . در این سیاهه تلاش کرده ایم برخی امتیازات و فوائد علمی و همچنین پاره ای نکته هایی کلی را که از سبک برخورد سید با این روایات به دست می آید پیش دید نهیم . همچنین به فراخور بحث گهگاه به نقد و تحلیل برخی از دیدگاههای سید نیز پرداخته ایم . در یک نگاه فراگیر هرچند امروزه از سید چهره ای در محافل علمی متبادر است که صبغه نقل روایت و اعمال و آداب مستحبی ــ و نه نقد و تحلیل آنچه روایت می شود ــ بر آن غالب است ولی با بررسی روش تعامل سید با روایات حوزه های گوناگون روشن می شود که این تصوری نادرست است و سید در تعامل با روایات حوزه های گوناگون به تحلیل و احیانا نقد آنچه روایت می شود نیز توجه دارد . سید در لابلای همین توضیحات است که گاه پاره ای قواعد فقه الحدیثی را یادآور می شود یا مبنای خود را درباره برخی موضوعات روایی ــ مانند انشاء دعا ــ فرادید می نهد یا برای رفع ناسازگاری های احتمالی روایت با آموزه ای اسلامی تلاش می کند .
The present paper is reporting the method of interaction of Sayyid ibn Tawus، a prominent Shii scholar، with traditions related to these six disciplines of hadith: supplications and recommended prayers; the exegesis of the Holy Quran; virtues of the Household of the Prophet، peace and blessings be upon him; history; Islamic jurisprudence and ordinances; and Islamic theology and beliefs. The author of the present paper tries to demonstrate some scientific benefits and advantages of Sayyid ibn Tawus's approach to these traditions in addition to some general issues regarding his approach. The author also makes an analysis of Ibn Tawus's views as the related discussion demands.
خلاصه ماشینی:
<FootNote No="52" Text=" البته روشن است که این روش در جایی است که موضوع کتاب در یک بازۀ زمانی تعریف شود، وگرنه برخی کتابهای سید مانند مهجالدعوات که گردآوری برخی دعاهای مهم است اساسا چینش خاصی را اقتضا نمیکند؛ گو اینکه در همین کتاب نیز نوعی چینش بر اساس ترتیب امامان( دیده میشود.
دربارۀ میزان پایبندی سید به این نکته و گسترۀ کاربرد آن باید بگوییم که سید معمولا در نگاشتههای دعا بدین روش پایبند بوده است؛ گو اینکه در موارد اندکی نیز در این کتابها برای خودداری از طولانیشدن مطالب، از یادکرد روایتهای گوناگون دوری جسته است.
<FootNote No="91" Text=" آداب سفر (ترجمۀ الأمان )، ص186 – 187: در این دو مورد سید یادآور شده است در کتاب السعادات خود، سند آنها را نقل کرده است، ولی در الأمان سند از ابنعقده آغاز میگردد و به هر روی، اکنون منبع این دو حدیث برای ما ناشناخته است؛ نیز ص 124 – 125.
. "/> البته گفتنی است سیدبنطاووس در اینجا روشن نکرده است که برای برداشت معنایی از روایت، باید همۀ دانشوران آن را در یک موضوع گزارش کرده باشند یا فهم اکثریت آنان ملاک است و یا اگر تنها برخی از آنها نیز آن را در موضوعی خاص آورده باشند باز هم میتوان آن روایت را ویژۀ همان موضوع دانست؟ برای نمونه، کلینی همین روایت مد نظر سید را در «باب السجود و التسبیح و الدعاء فیه فی الفرائض و النوافل و ما یقال بین السجدتین» آورده است<FootNote No="106" Text=" کافی، ج3، ص322.