چکیده:
در اندیشه های سیاسی حضرت امام علی(ع)در مورد نظام سیاسی،نقش مردم و رهبران جامعه،محور بحث است،و نقش اصلی را در اجرای عدالت اجتماعی ایفا می کند،نقش مردم در احقاق حق بسیار مهم شمرده شده است.اتحاد ملی،مشارکت عمومی و نقش مردم برای یاران رهبران در اجرای عدالت،مصداق و معنا پیدا می کند.البته نیاز نخبگان سیاسی به کمک مردم برای برقراری عدالت نیز ناشی از شرایط آن زمان بوده که رهبران،نیروی نظامی و قوای قهریه منسجمی در اختیار نداشتند و به دلیل محدود و ساده بودن نظام سیاسی،مردم عادی به شدت تاثیرگذار بودند.در دنیای امروز اگر چه این شرایط وجود ندارد ولی باز هم نمی توان از نقش مردم در احقاق حق و برقراری عدالت غافل ماند.امام علی(ع)برای برانگیختن مردم برای اجرای عدالت اجتماعی می فرمودند:«خدا بیامرزد کسی را که حقی ببیند و یاری آن کند و یا ستمی ببیند و آن را بازگرداند و خداوند حق را یاور بود تا حق را بدو برساند»(1)در این مقاله سعی شده است به مناسبت اهمیت اتحاد ملی و انسجام اسلامی،نقش عدالت در این مهم بویژه از دیدگاه عادلترین حاکمان بعد از پیامبر اعظم(ص)مورد بررسی قرار گیرد.پس از بحث های مقدماتی و تبیین اهمیت عدالت به مواردی همچون نقش عدالت در استمرار وحدت و انسجام انسان ها در قیام برای حق و مساله عدالت در شخصیت رهبران و تاثیر آن بر اتحاد جامعه و انسجام آن و عدالت رهبران در تقابل با مردم با تاکید بر سخنان امام علی(ع)و نهج البلاغه اشاره شده است.