داستان داش آکل، پاسخی به بینامتنیت و افق انتظار مقاله

ادبیات تطبیقی (ویژه نامه نامه فرهنگستان) بهار 1390 - شماره 3 ، علمی-پژوهشی (وزارت علوم/ISC (‎14 صفحه - از 9 تا 22 )

کلیدواژه ها: هدایت داستان بومی سازی بینامتنیت افق انتظار

چکیده:

داستان کوتاه داش آکل یکی از زیباترین داستا نهای ادبیات فارسی در قرن بیستم است که بسیاری آن را اثر جاودانی نویسنده، صادق هدایت، می دانند. این داستان نخستین بار در سال 1311 و در مجموعه ای که شامل یازده داستان کوتاه بود به چاپ رسید. سال ها بعد، یعنی در دهة پنجاه شمسی، فیلمی سینمایی از روی همین داستان ساخته شد که آن نیز از جایگاه درخوری در عالم سینمای ایران برخوردار است. این داستان، به عقیدة نگارنده، با پشتوانة دیگر نوشته ها و متن ها نوشته شده است. به بیان دیگر، هدایت داستانی ایرانی نوشته، اما با اشرافی که بر ادبیات سایر سرزمین ها و به خصوص بر ادبیات فرانسه داشته، با خلق این اثر زیبا به سوی مفهومی گام نهاده است که امروزه آن را«بینامتنیت»می خوانیم.از آنجا که هر متن ادبی براساس تصوری خاص از مخاطبان خود پدید می آید، خوانش دیگر این داستان به ما کمک خواهد کرد تا به چگونگی تکوین داستانی بومی شده،در حدّ«افق انتظار»خواننده ایرانی،دست یابیم.

خلاصه ماشینی:

از آنجا که هر متن ادبی بر اساس تصوری خاص از مخاطبان خود پدید می آید، خوانش دیگر این داستان به ما کمک خواهد کرد تا به چگونگی تکوین داستانی بومی شده ، در حد «افق انتظار» خواننده ایرانی ، دست یابیم . برای مرجان ، دختر مرحوم حاجی ، خواستگاری آمد، پیرتر و بدسیماتر از داش آکل (در فیلم این داستان ، خواستگار جوان است و بدسیما نیست ). پس چگونه این داستان اشاره به موقعیت و داستانی دیگر دارد؟ چگونه دو متن در هم آمیخته و متن نوینی را به وجود آورده است ؟ بینامتنیت را کجا باید جستجو کنیم ؟ کدام متن پایه متن دیگر قرار گرفته و چطور هدایت داستان خود را از دل دیگر متن (ها) بیرون آورده است ؟ بحث و بررسی یکی از ساده ترین بیان ها برای بینامتنیت گفته گراهام آلن است ؛ به عقیده او «آثار ادبی بر اساس نظام ها و رمزگان ها و سنت های ایجاد شده در آثار ادبی پیشین بنا می شوند. این اتفاق می افتد و حافظه نگارنده این مقاله تصاویری از داستان سیرانو دو برژراک ٢ اثر ادمون رستان ٣ فرانسوی ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 1 Nathalie Piégay-Gros 2 Cyrano de Bergerac 3 Edmond Rostand (1868-1918) را، که ارزش مطالعه و نقد و بررسی (برای نخستین بار) دارد، در داستان داش آکل می یابد. هدایت نه رمان تاریخی می نویسد و نه داستانش در ردیف داستان های مشفق کاظمی و حجازی است (اگر چه هنوز باید در انتظار نشر شاهکار ادبی او بود).

دریافت فایل ارجاع :
(پژوهیار, , , )

دانلود PDF
دانلود HTML

لینک کوتاه:

صفحه:

ورود / عضویت

برای مشاهده متن مقاله و یا دانلود آن لازم است وارد پایگاه شوید. در صورتی که عضو نیستید از قسمت عضویت اقدام فرمایید.

ورود

عضویت

تحتاج دخول لعرض محتوى المقالة. إذا لم تكن عضوًا ، فتابع من الجزء الاشتراک.
إن كنت لا تقدر علی شراء الاشتراك عبرPayPal أو بطاقة VISA، الرجاء ارسال رقم هاتفك المحمول إلی مدير الموقع عبر webmaster@noormags.com .

You need Sign in to view the content of the article. If you are not a member, proceed from part Sign up.
If you fail to purchase subscription via PayPal or VISA Card, please send your mobile number to the Website Administrator via webmaster@noormags.com .

ورود / عضویت

ورود

عضویت