چکیده:
یکی از مباحث امروزی مورد توجه اقتصاددانان بـه ویـژه هنگـام بررسـی رشـد و توسـعه کشـورها مساله ی نابرابری جنسیتی است . اهمیت کاهش نابرابری جنسیتی نه تنها به عنوان یکـی از اساسـی تـرین حقوق بشر بلکه به عنوان عامل کاهش فقـر، بـالا رفـتن اسـتانداردهای زنـدگی ، رشـد متناسـب و ثبـات اقتصادی مورد تاکید قرار گرفته است . بر این اساس تلاش برای رفع نـابرابری جنسـیتی عـلاوه بـر یـک ارزش اخلاقی ، سیاستی ضروری برای دسترسی به اهداف توسعه اقتصـادی اسـت . امـروز ایـن واقعیـت پذیرفته شده است که هیچ ملتی قادر به دستیابی توسعه پایدار نخواهد بود، اگـر زنـان از حقـوق ابتـدایی خود در آن جامعه محروم باشند. به عنوان نمونه نابرابری جنسیتی در آموزش ، اهداف سیاست هایی چون کاهش سطح باروری ، جلوگیری از مرگ و میر کودکان و سرمایه انسانی گسترده در نسـل آتـی را خنثـی خواهد کرد. به عبارت دیگر آثار منفی نابرابری جنسیتی فراتر از تاثیر صرف بر زنان جامعه است و دامنـه گسترده تری را شامل می شود. بنابراین کاهش تبعیض های جنسیتی نه فقط به سود زنان ، بلکه همچنـین به سود مردان ، فرزندان و کل جامعه است ، زیرا همان طور که شواهد تجربی نشـان مـی دهـد مشـارکت بالای زنان از کلیدهای اصلی توسعه اقتصادی می باشـد. در ایـن تحقیـق قصـد دربررسـی اثـر نـابرابری جنسیتی بر رشد اقتصادی و بهره وری کل عوامل تولید است . از این روشاخصهای معتبر بـین المللـی بـه عنوان معیار های نابرابری جنسیتی ؛ شاخص توسعه جنسیتی (GDI)، ارتقاء توانمندی جنسیتی (GEM) و شاخص نابرابری جنسیتی (GI) معرفی و در توابع رشد از نوع کاب داگلاس به کار رفته اسـت و از ایـن طریق اثر آنها بر رشد اقتصادی و بهره وری کل عوامل تولید مورد تحلیل قـرار گرفتـه اسـت . بـر اسـاس نتایج حاصل شده از مطالعه حاضرهرچه نابرابری جنسیتی در عرصه های مختلف اقتصـادی و اجتمـاعی نظیرحوزه های آموزش ، سلامتی و اشتغال کمتر باشد، رشد اقتصادی پر شـتاب تـر و مـوثرتری مشـاهده خواهدشد. از سوی دیگر اثر کاهش نابرابری جنسیتی بر بهره وری کل عوامل تولید مثبت بوده اسـت بـه گونه ای که با به کار گیری هر کدام از شاخص های نابرابری جنسیتی در تابع تولید کل ، متغیر بهره وری افزایش یافته است .
خلاصه ماشینی:
از اين روشاخصهاي معتبر بـين المللـي بـه عنوان معيار هاي نابرابري جنسيتي ؛ شاخص توسعه جنسيتي (GDI)، ارتقاء توانمندي جنسيتي (GEM) و شاخص نابرابري جنسيتي (GI) معرفي و در توابع رشد از نوع کاب داگلاس به کار رفته اسـت و از ايـن طريق اثر آنها بر رشد اقتصادي و بهره وري کل عوامل توليد مورد تحليل قـرار گرفتـه اسـت .
در راستاي هدف اين پژوهش مبني بر سنجش تأثير کـاهش نـابرابري جنسـيتي بـر رشـد اقتصادي در قالب داده هاي پانلي ، شاخص هاي نابرابري جنسيتي به عنوان متغير هاي تأثير گذار وارد مدل مي شوند: (به تصویر صفحه رجوع شود) که Gdi شاخص توسعه جنسـيتي اسـت ، Gem شـاخص ارتقـاء توانمنـدي جنسـيتي و Gi شاخص نابرابري جنسيتي هستند، بنابراين فرم کلي تابع به صورت زير خواهد بود (به تصویر صفحه رجوع شود) که به صورت لگاريتمي و قابل برآورد به شکل زير در مي آيد: (به تصویر صفحه رجوع شود) در اين تابع yit توليد ناخالص داخلي کشور i در زمان t،Ait نشانگر بهره وري کـل عوامـل توليد کشور i در زمان t،Kit سرمايه فيزيکي کشور i در زمان t،Lit نيروي کار کشور i در زمان t،hit سرمايه انساني کشور i در زمان t است .
جدول (٤): تخمين اثر شاخص توسعه جنسيتي بر رشد (به تصویر صفحه رجوع شود) مأخذ: محاسبات محقق پارامتر مربوط به شاخص GDI در اين برآورد معنادار است و نشان مي دهد که اثـر کـاهش نابرابري جنسيتي بر رشد اقتصادي قابل توجه است .