چکیده:
سابقه و هدف: دیابت قندی در درازمدت با اختلالاتی در یادگیری، حافظه و شناخت همراه است. با توجه به اثر ضد دیابتی و آنتی اکسیدانی تیموکینون، در این بررسی اثر تجویز درازمدت آن بر یادگیری و حافظه موشهای صحرایی دیابتی مورد بررسی قرار گرفت.
مواد و روشها: در این مطالعه تجربی، موشهای صحرایی نر به پنج گروه کنترل، کنترل تحت تیمار با تیموکینون (mg/kg 5)، دیابتی، و دو گروه دیابتی تحت درمان با تیموکینون (5/2 و mg/kg 5) تقسیم شدند. تیموکینون از یک هفته پس از تزریق استرپتوزوتوسین به مدت 5 هفته (داخل صفاقی) تجویز شد. در پایان، برای بررسی یادگیری و حافظه حیوانات، تاخیر اولیه و تاخیر در حین عبور در آزمون اجتنابی غیر فعال و درصد رفتار تناوب به عنوان شاخص حافظه فضایی با استفاده از ماز Y تعیین گردید. به علاوه، میزان مالون دی آلدهید هموژنه بافت هیپوکامپ تعیین گردید و با آزمونهای پارامتری و ناپارامتری مورد قضاوت آمار قرار گرفت.
یافته ها: کاهش معنی دار تاخیر در حین عبور در موشهای دیابتی (01/0p<) و دیابتی تحت تیمار با تیموکینون (005/0p<) در پایان کار مشاهده گردید و تیمار با تیموکینون در هیچ کدام از دوزها، این پارامتر را بهبود نبخشید. به علاوه، درصد تناوب در حیوانات دیابتی به طور معنی داری کمتر از گروه کنترل بود (005/0p<) و این پارامتر در گروههای دیابتی تحت تیمار با دوز بالای تیموکینون به طور معنی داری بیشتر از گروه دیابتی بود (01/0p<). همچنین، موشهای دیابتی یک افزایش معنی دار در سطح بافتی مالون دی آلدهید (01/0>p) نشان دادند و درمان با تیموکینون در دوز بالا میزان مالون دی آلدهید را به صورت معنی داری (05/0>p) کاهش داد.
نتیجه گیری: تجویز دراز مدت تیموکینون در دوز بالا هر چند بر توانایی نگهداری اطلاعات در انبار حافظه و به یادآوری آنها در حیوانات دیابتی در آزمون اجتنابی غیر فعال تاثیر ندارد، ولی موجب بهبود حافظه فضایی کوتاه مدت در حیوانات دیابتی می گردد و بخشی از اثرات سودمند این ماده از طریق کاهش پراکسیداسیون لیپیدی در بافت هیپوکامپ اعمال می شود.
Background and Aim: Chronic diabetes mellitus accompanies disturbance in learning، memory، and cognitive skills. With regard to anti-diabetic and antioxidant activity of thymoquinone (TQ)، the effect of its chronic administration on learning and memory of diabetic rats was investigated.
Materials and Methods: In this experimental study، male rats were divided into control، high dose TQ-treated control، diabetic، and low and high dose TQ- treated diabetic groups. TQ was administered i.p. at doses of 2.5 and 5 mg/kg one week after diabetes induction by streptozotocin، for 5 weeks. For evaluation of learning and memory، initial (IL) and step-through latencies (STL) were determined at the end of the study using passive avoidance test، and alternation behavior percentage was obtained using Y maze. In addition، hippocampal homogenate malondialdehyde (MDA) level was measured.
Results: STL significantly decreased in diabetic (p<0.01) and TQ-treated diabetic groups (p<0.001); TQ treatment did not improve it in any of its doses. Alternation percentage was significantly lower in the diabetic group compared to the control (p<0.005). TQ-treated diabetic group (at a dose of 5 mg/kg) showed a significantly higher score compared with diabetic group (p<0.01). Diabetic rats also showed a significant increase in tissue level of malondialdehyde (p<0.01) and TQ treatment significantly reduced the level of MDA (p<0.05).
Conclusion: Although chronic treatment of diabetic rats with TQ could not enhance the capability of consolidation and recall in diabetic rats، it could improve spatial memory in them; part of its effect is via attenuation of lipid peroxidation.
(
, 
, 
)
