چکیده:
سابقه و هدف: با توجه به شدت درد پس از عمل سزارین و عوارض حاصل از عدم تسکین درد و در دسترس بودن پتیدین، به منظور مقایسه تاثیر افزودن پتیدین با دارو به لیدوکایین 5% در روش بی حسی داخل نخاعی، این پژوهش در بیمارانی که تحت سزارین در بیمارستانهای امام حسین(ع) و شهدای تجریش قرار گرفتند، در نیمه اول سال 1378 انجام شد.
مواد و روشها: تحقیق با روش کارآزمایی بالینی از نوع مراجعه مستمر دوسوکور بر روی 80 بیمار در دو گروه تجربی (40 نفر) و شاهد (40 نفر) صورت پذیرفت.شیوه جراحی و تکنیک بی حسی نخاعی یکسان بوده و خصوصیات بیماران در دوگروه مشابه سازی شد و بعد از تقسیم تصادفی بیماران به دو گروه،به بیماران قبل از بیحسی 500 میلی لیتر رینگر لاکتات از راه وریدی داده شد و سپس با استفاده از سوزن مخصوص بی حسی نخاعی شماره 25 در وضعیت خوابیده به پهلوی چپ از فضای LA-L5 ،75 میلی گرم لیدوکایین 5% (حجم 1.5 میلی لیتر) به همراه 0.5 میلی گرم در ازای هر کیلو گرم وزن بدن پتیدین 5 % به گروه تجربی (با حجم 0.8-0.6 میلی لیتر) و به همان میزان حجم دارونما (نرمال سالین) به گروه شاهد تزریق شد. علایم حیاتی بیماران در طول جراحی با مشاهدات بالینی و استفاده از مونیتورینگ های O2, EKG و وضعیت بالینی نوزاد توسط سرویس بیهوشی و نوزادان داخل اتاق عمل و بعد از عمل کنترل گردید. در طول 24 ساعت اول بعد از عمل بیماران از حیث علایم حیاتی و شکایت از درد بررسی و با معیارهای OAS, VAS مصاحبه به عمل آمد.
یافته ها: وزن بیماران مورد بررسی 61.3±1.1 کیلوگرم، سن گروه شاهد 27.2±5.2 و گروه تجربی 26.3±4.4 سال بود. مرتبه حاملگی در گروه شاهد 2.6±1.6، گروه تجربی 2.8±1.4 و مرتبه زایمانی در گروه 2.1±1.1، گروه تجربی 2.1±1.2 بود. میزان تحصیلات و ASA class در دو گروه مشابه بودند. با توجه به معیار VAS در بیماران گروه تجربی، 10% کاملا بی درد، 50% درد خفیف، 36.7% درد متوسط و 3.3% درد شدید داشتند و در گروه شاهد 10% افراد درد متوسط، 76.6% درد شدید و 13.3% درد خیلی شدید داشتند (p<0.0005). همچنین با توجه به معیار OAS در بیماران گروه تجربی به صورت زیر بود: 13.3% بی درد، 56.7% درد خفیف و 30% درد متوسط داشتند و در گروه شاهد 13.3% درد متوسط، 66.7% درد شدید و 20% درد خیلی شدید داشتند (p<0.0005). اختلاف معنی دار از نظر وضعیت بالینی نوزادان در دقیقه اول و پنجم (Apgar score) بین گروه تجربی و شاهد وجود داشت (p<0.2). عوارض جانبی شامل خارش در گروه شاهد صفر و گروه تجربی 16.7%، تهوع در گروه شاهد 43.3% و گروه تجربی 70%، استفراغ در گروه شاهد 30% و گروه تجربی 43.3%، افت فشار خون حین عمل جراحی در گروه شاهد 50% و گروه تجربی 66.7% و برادیکاردی در گروه شاهد 13.3% و گروه تجربی 20% بود. اختلال وضعیت تنفسی مادر در دو گروه مشاهده نگردید.
نتیجه گیری و توصیه ها: افزودن پتیدین به داروی بی حس کننده داخل نخاعی از نظر بی دردی بعد از عمل به طور چشمگیری موثر است و عوارض جانبی حین عمل نظیر خارش، افت فشارخون و نبض به همراه تهوع و استفراغ قابل درمان می باشند.معیارهای فوق توسط متخصصین بیهوشی بررسی و ثبت گردید و با آزمون x2 و جدول فیشر مورد قضاوت آماری قرار گرفت.