چکیده:
مقاله حاضر، نسبت میان رفتار دو پدیده مهم در نظام بینالملل را در قرن بیستم که یکی برخاسته از جهان مسیحیت به نام «تمدن غرب» و دیگری برگرفته از جهان اسلام به نام «بیداری اسلامی» است بر اساس اندیشه سیاسی حاجی آقا مجتهد شیرازی مورد بررسی قرار میدهد. حاجی آقا شیرازی، تمدن غرب را به عنوان قدرت قوی و غالب و جهان اسلام را به عنوان امت تحت فشار و مغلوب، مورد تجزیه و تحلیل قرار میدهد. وی معتقد است غرب نسبت به علتالعلل واکنشها، یعنی «تحقیر شدگی» ملتها غفلت نموده و بر همین اساس با اطمینان، وقوع قطعی یک «جنبش بزرگ اسلامی» در واکنش به رفتار تمدن غرب در قرن بیستم را پیشبینی میکند. سؤال اصلی این است که آیا این جنبش اسلامی، میتواند با وقوع انقلاب اسلامی ایران به رهبری امام خمینی+ مطابقت نماید؟ نتایج این پژوهش، بیانگر آن است که ویژگیها و اهداف جنبش اسلامی با انقلاب اسلامی منطبق میباشد.
خلاصه ماشینی:
"بر همین اساس، سؤالی که در این تحقیق مورد بررسی و کنکاش قرار میگیرد این است که آیا جنبش بزرگ حتمیالوقوع عالم اسلام که حاجی آقا شیرازی در واکنش به رفتار و تمدن غرب پیشبینی کرده بود میتواند با نهضتی که در سال 1357 تحت عنوان «انقلاب اسلامی» به رهبری امام خمینی+ در بستر بیداری اسلامی به وقوع پیوست، مطابقت نماید؟ فرضیهای که مورد سنجش قرار میگیرد مبتنی بر این پایه است که قرن بیستم شاهد وقوع جنبشهای فراوانی، در سرزمینهای اسلامی بوده که هر کدام تأثیرهای قابل توجهی در کشورهای خود و حتی برخی از آنها فراتر از کشورهای خود به جای گذاشته است، اما هیچکدام از آنها نتوانسته است به اندازه انقلاب اسلامی ویژگیها و اهداف جنبش بزرگ اسلامی مورد نظر حاجی اقا را در برگیرد.
3. عناصر مشترک قابل توجه بسیاری در اندیشههای حاج آقا شیرازی و حضرت امام خمینی+ یافت میشود: تأکید ورزیدن هر دو بر محتوای اسلامی حرکت سیاسی اجتماعی مورد نظر خود، کانون اصلی را ایران قرار دادن اما نگاه کردن فراتر از مرزها، ریشه بدبختیهای مسلمین را اجانب دانستن و معتقد بودن به مبارزه و شیوه فرهنگی مبنی بر رشد و آگاهی بیداری اسلامی همراه با حضور مردم در تظاهرات و اعلام مواضع به دنیا با محوریت جوانان، شباهت بسیار زیاد در شیوه و نوع پیامها و هشدارها به مسلمین، باور نداشتن و بیاعتمادی شدید نسبت به غرب و معتقد بودن به مبارزه همه جانبه با ماهیت استکباری، تأکید بر هدایت رهبری جامعه توسط روحانیت و علمای اسلامی، معتقد بودن بر تنها راه نجات و رهایی از ذلت و خواری از طریق پیروی تام از تعالیم اسلام ناب محمد|، از جمله موارد اشتراک نظری حاجی آقا شیرازی و امام خمینی+ میباشد."