چکیده:
طی چند دهه اخیر مطالعه اثر متغیرهای غیراقتصادی بر حوزه اقتصاد در دستور کار
محققین قرار گرفته است. از جمله این موارد بررسی اثر انتخابات (بعنوان یک پدیده
سیاسی) بر متغیرهای اقتصادی است که در ادبیات اقتصادی از آن به ادوار انتخاباتی
تعبیر شده است. اصل بحث آن است که اساسا سیاستگذاران با هدف جلب نظر رأیدهندگان،
رفتارهای اقتصادی خود را در دورههای نزدیک به انتخابات بگونهای تنظیم مینمایند
که برای رأیدهندگان خوشایند باشد و در نهایت به انتخاب (مجدد) ایشان بینجامد.
رویکرد دیگر آن است که اصولا پدیده انتخابات بدلیل نوعی نااطمینانی نسبی که در
کشور ایجاد مینماید برخی از متغیرهای اقتصادی را متأثر میسازد. بدیهی است در این
رابطه بخشها و متغیرهای مختلف اقتصادی میتوانند در معرض این تغییر قرار بگیرند و
از آنجا که این موضوع بصورت ادواری و در زمانهای برگزاری انتخابات اتفاق میافتد
از آن به ادوار انتخاباتی تعبیر شده است. این مطالعه به بررسی امکانپذیری این
پدیده در اقتصاد ایران طی دو دهه اخیر میپردازد. نتایج حکایت از آن دارد که این
نظریه در ایران با تأکید بر متغیر نرخ ارز (که از متغیرهای مهم در این حوزه می
باشد) تأیید نمیشود.
خلاصه ماشینی:
"رویکرد دیگری نیز که در این رابطه متصور میباشد آن است که اصولا برگزاری انتخابات و تغییر دولت خود باعث ایجاد نوعی فضای نااطمینانی در اقتصاد میشود که این پدیده برخی از متغیرهای حساس (و عمدتا اسمی) اقتصادی همچون شاخصهای بورس، نرخ ارز و ...
لذا مشاهده میگردد که (به ویژه در کشورهای کمتر توسعهیافته و در حال توسعه) در صورت وارد آمدن کوچکترین شوک سیاسی متغیرهای اقتصادی فوق در معرض نوسان قرار میگیرند و همانگونه که مطرح گردید نرخ ارز از حساسترین این متغیرها میباشد که به نوعی نقش واسطه جهت تبدیل منابع مبتنی بر پول ملی به منابع ارزی را ایفا مینماید.
- بونومو و ترا[25] (2001) به بررسی پدیده ادوار انتخاباتی با تأکید بر نرخ ارز و قیمت کالاهای قابل مبادله و غیرقابل مبادله در منتخبی از کشورهای آمریکای لاتین پرداختند و مشاهده کردند که معمولا در این کشورها قبل از انتخاب نوعی اضافه ارزش در نرخ ارز واقعی مشاهده میشود که متعاقبا پس از انتخابات در این کشورها شاهد کاهش ارزش نرخ ارز واقعی میباشیم.
پیش از ادامه بحث ذکر این توضیح ضروری است که از آنجا که در اقتصاد ایران نرخ ارز و شاخص قیمتها به دلیل حمایتها و کنترلهای دولتی الزاما از شفافیت لازم برخوردار نمیباشند در این مطالعه تلاش میشود جهت افزایش قابلیت اعتماد نتایج برای نرخ ارز، از نرخ ارز در بازار آزاد (بازار موازی) که به صورت قابل قبولی ترجیحات عوامل اقتصادی فعال در طرف عرصه و تقاضای بازار ارز را نشان میدهد و کمتر تحت تأثیر کنترلهای دولتی بوده است، استفاده شود."