چکیده:
هنر در جوامع مختلف، ظهور یکی از معانی خلقت و اسطورههای مربوط به آن است که به صورت نماد و در نتیجه به صورت نقوش در آثار بشری نمایان گشته است، این نقوش صرفا جنبه تزئینی ندارند و معانی و مفاهیم عالیتری ارائه میکنند و به خاطر جنبههای نمادین یکی از متنوعترین نمادگراییها هستند. بته که به عنوان نقشی گیاهی و تزئینی در هنرهای سنتی، به صورتی فراگیر مورد استفاده قرارگرفته، نگارهای است نمادین از اعتقادات ایرانیان و دیگر ملل که با هماهنگی موجود در میان اجزاء درونی و بیرونیاش در طی زمان و گذر از میان فرهنگهای مختلف توانسته همیشه راه تکامل و زیبایی را پیموده، کامل شده، نهایتا آنچه امروز به دست ما رسیده بهعنوان بته جقه بشناسیم. این مقاله جستجویی است برای یافتن این سوال که: بته جقه بیانگر چه حقایقی وراء آنچه تاکنون شنیدهایم و خواندهایم است؟ هدف از تدوین این مقاله نزدیکی اذهان به دریافت مفهوم بته جقه است و در پژوهش پیش رو که تحقیقی است از نظر هدف بنیادی به شیوه توصیفی-تحلیلی کوشش شده، در حد توان به هویت اصلی و حقیقی این نقشمایه کهن پرداخته شود. این آرایه نمادی از اندیشهای است که گروهی از هنرشناسان آن را نمادی از سرو، درخت زندگی، آتش، تاج و...میدانند که با حفظ هویت خود و خلاقیت و هوشمندی هنرمند به طرزی زیرکانه یا از سر نا آگاهی با اینکه از طبیعت اولیهاش فاصله گرفته و به گونههای متفاوت در هنرهای مختلفی در تمامی ایران و جهان بازتاب یافته است همچنان به عنوان نقش مادر با لطافت تمام جلوهگری میکند؛ اما حقیقت نهفته در این نقش حکایت از نوعی پیوستگی با خلقت آغازین دارد.
Art is one of the multiple manifestations of Creation and its myths. In every society، it emerges in the form of symbols and motifs. These motifs are not just decorative but convey higher meanings، therefore the symbols related to them are among the most varied symbolism. Bote 8 Quarterly Fourth Year، No. 15، Summer 2015 as one of the botanical and decorative motifs in traditional arts، has been used vastly. This motif is among the symbols related to Iranian beliefs. Since ancient time، this motif has undergone different changes towards its perfection and beauty to finally become what we know today as Bote Jeghe. This paper tries to deal with the following question: What sort of meanings Bote Jeghe convey beyond what we have heard or read about it so far? Many commentators have written about this motif’s relation with sacred trees or symbolic motifs of life، fire، tree of life، crown، etc. It is obvious that this motif has changed so much and somehow permeated through the global art. It will be further argue that it is also a motif of motherhood to finally discuss that its hidden meaning has to do with the concept of original creation.