چکیده:
این تحقیق به بررسی مخاطرات زمین ، لغزش ، زلزله ، سیل ، فرسایش و بیابـان زائـی در سـطح اسـتان گلستان پرداخته است . بدین منظور از نقشه های توپـوگرافی رقـومی، عکـس هـای هـوایی، تـصاویر ماهواره ای، نقشه های زمین شناسی و خاکشناسی استان گلستان ، آمار مربوط به ایستگاه های آب سنجی و داده های ثبت شده زلزله استان مورد مطالعه در ٢٠سال اخیر، نقشه های پهنـه بنـدی بیابـان زائـی و فرسایش استان استفاده شد. برای تهیه نقشه خطر پهنه بندی خطر زمین لغزش اسـتان از روش تحلیـل سلسله مراتبی و برای تهیه نقشه پهنه بندی زلزله از خطوط گسل و شدت زلزله ، برای پهنه بندی خطر سیل از آمار ایستگاه های آب سنجی و محاسبه ضریب سیل خیزی استفاده شده و برای پهنه بندی خطر فرسایش از مدل پسیاک ونیز برای پهنه بندی بیابان زائی با کمک نقشه اولیه تهیه شده به کار گرفته شد. سپس با همپوشانی لایه هر یک از عوامل به صورت جداگانه با محدوده شهرها و شهرستان ها پهنه های خطر هر مخاطره مشخص و فراوانـی و فراوانـی نـسبی تعـداد شـهر، روسـتا و جمعیـت در معـرض خطرمشخص شد. طبق نتایج نهایی حاصل از نقشه های پهنه بنـدی هـر یـک از مخـاطرات بیـشترین مساحت نسبی که هر یک از مخاطرات در استان گلستان در بر میگیرد عبارتند از : ٣٠.٣٦ درصد سطح استان در پهنه با خطر زیاد زمین لغزش ٥١.٨٤ درصد از سطح استان در پهنـه خطـر متوسـط زلزلـه ، ٢٨.٦٣ درصد از سطح استان در پهنه با خطر کم سیل ، ٣٩.٢٣ درصد سطح استان در پهنه خطر متوسط فرسایش و ٤٣.٩٣ درصد سطح استان در پهنه خطر خیلی کم بیابان زائی قرار دارند. همچنین بررسـی مخاطرات طبیعی نسبت به سطح و جمعیت استان نشان می دهد که تعداد ٥٦،١٣،٢١٥،١،٢٣ روستا بـه ترتیب در معرض خطر خیلی زیاد بیابان زائی، فرسایش ، سیل ، زلزله و زمین لغزش قرار دارنـد. طبـق بررسی نتایج حاصل از جداول مساحت و مساحت نسبی هـر یـک از مخـاطرات بـر حـسب شـهر و شهرستان های استان گلستان ، از نظر خطر زمین لغزش شهرستان آزاد شهر، از نظر خطرزلزله شهرسـتان آزاد شهر، از نظر خطرسیل شهرستان رامیان ، از نظر خطرفرسایش شهرستان کلاله و از نظر خطربیابان - زایی شهرستان گنبد کاووس نسبت به سایر شهرستان ها در معرض خطر بیشتری قرار دارند.
خلاصه ماشینی:
"به منظور بررسی مخاطرات پنج گانه در سطح استان قبل از تهیه نقشه هر کدام از این عوامل ، هر عامل به طور جداگانه با محدوده شهرستان ها در محیط GIS به روش اشتراکی همپوشانی داده شدند؛ سپس مـساحت هر شهرستان از لحاظ پهنه های خطر بسیار زیاد، زیاد، متوسط ، کـم و بـسیار کـم بـا توجـه بـه هـر مخـاطره مشخص شد.
15 بحث و نتیجه گیری بررسی وضعیت استان گلستان طبق نتایج حاصل ازپهنه بندی زمـین لغـزش اسـتان بـا اسـتفاده از داده هـای مختلف نشان میدهد که بیشتر پراکنش زمین لغزش ها در دامنه های جنوبی استان اتفاق افتاده است ؛ از سـوی دیگر نتایج بدست آمده از وزن دهی معیارهای موثر در پهنه بندی خطـر زمـین لغـزش بـا اسـتفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی نشان میدهد که معیارهای شیب انعطاف پذیری خاک، سنگ شناسی به ترتیب بـا وزن نسبی ٢٢٦٨..
همچنین با توجه به بررسیهای انجام شده در ارتباط با میزان خطر نـسبی زلزله بر حسب هر شهرستان بیانگر این است که بیش از ٥٠ درصد مساحت شهرستان هـای آزاد شـهر، بنـدر گز، رامیان ، علی آباد و مینودشت در معرض خطر زیاد و خیلی زیاد زلزله واقع شده اند."