چکیده:
ناخرسندی از زمان حال به دلایل متعدّد، موجب ظهور پدیده «گریز از زمان حاضر» می‌شود و انسان برای رهایی از وضع نامطلوب کنونی خود، در پی یافتن جایگزین می‌گردد؛ او مطلوبش را با پناه بردن به گذشته و گاه با رویای آینده جستجو می‌کند و در این حالت است که «نوستالژی» شکل می‌گیرد. این موضوع در اشعار شعرای معاصر از جمله «احمد شاملو» به نحو بارزی نمود پیدا کرده است. در اشعار او غم دوری از وطن و معشوق، دوران خوش کودکی، سوگ عزیزان، یاد اسطوره ها، پیری، یاد مرگ و... به تصویر کشیده شده است و می‌توان گفت بهترین آثار نوستالژیک او در سال‌های دوری از وطن سروده شده‌اند. هر چه از دوران آغازین به دوران پایانی شعرهای شاملو نزدیک می‌شویم، می‌بینیم نوستالژیا رنگ دیگری می‌گیرد و آن رنگ فلسفی و انسان مدارانه است. مقاله حاضرکه با روش توصیفی- تحلیلی نوشته شده، بر آن است که پس از ریشه شناسی نوستالژی و عوامل ایجاد آن، ظهور و بروز این پدیده روانشناختی- اجتماعی را در اشعار شاملو بررسی نماید.
خلاصه ماشینی:
بررسی افکار نوستالژیک در شعراحمد شاملو لیلا حسینی 1 چکیده ناخرسندی از زمان حال به دلایل متعدد، موجب ظهور پدیدۀ «گریز از زمان حاضر» می‌شود و انسان برای رهایی از وضع نامطلوب کنونی خود، در پی یافتن جایگزین می‌گردد؛ او مطلوبش را با پناه بردن به گذشته و گاه با رؤیای آینده جستجو می‌کند و در این حالت است که «نوستالژی» شکل می‌گیرد.
نوستالژی در حقیقت همان حسرت سروده‌ها، غربت سروده‌ها و سوگ سروده‌هایی است که شاعر در نتیجة حس دلتنگی و حسرت نسبت به چیزها یا کسانی که در گذشته داشته اما اکنون آن‌ها را از دست داده، سروده است و آرزوی بازگشت به آن روزها را دارد.
در اشعار نوستالژیک شاملو، آرزوی بازگشت به گذشته‌های فردی و جمعی، آرمان شهری از آینده را نیز در ذهن و زبان شاعر زنده می‌کند که در آن، فردایی حضور دارد با انسان‌هایی آزاد، کشوری آباد و جهانی آسوده که عشق و دوستی راه را بر ستیزه جویی می‌بندد و صلح و آشتی، رنگ های زیبای جهان را بدان باز می‌گرداند.
2- پیشینة تحقیق نتایج نشان می دهد که نوستالژی در ادبیات دورۀ معاصر نمود بیشتری یافته؛ چرا که سرخوردگی های اجتماعی و شکست‌های سیاسی یکی از عوامل پدید آورندۀ این حس فردی- جمعی است؛ چنان که در بعضی از اشعار شاعران معاصر ایران دیده می‌شود و پژوهش‌های متعددی نیز در این رابطه صورت گرفته است از جمله کتاب «روانشناسی درد» (شریفیان، 1387) که دربارة نوستالژی در شعر هشت شاعر معاصر ایران از جمله نیمایوشیج، مهدی اخوان ثالث، سهراب سپهری، سیاوش کسرایی، نادر نادرپور، فریدون مشیری، قیصر امین پور و م.
(
, 
, 
)
