چکیده:
به لحاظ شرایط حاکم و وجود بستر مساعد (از نظرلیتولوژی ، پدلوژی وتوپوگرافی )، دامنه های شمالی خروسلواز نظر وقوع حرکات توده ای (لغزش وریزش و...) از ناپایدارترین وهمچنین از نظر تشکیل وتوسعة خندق ها، از مستعدترین مناطق محسوب می شود. در اثر تشکیل وتوسعة خندق ها در منطقه مقدار زیادی از خاک های قابل کشت سطوح شیب دار در شبکه های زهکشی قرار می گیرند. به همین دلیل بررسی ومطالعه دقیق علل تشکیل وتوسعة خندق ها در منطقه از اهمیت زیادی برخوردار است . در بررسی علل وعوامل تشکیل خندق ، نقش عوامل مورفوژنز وتوپوگرافی همواره مد نظر قـرار دارد. بـا توجـه بـه بررسیهای انجام شده در منطقه مورد مطالعه ، شیب ، اختلاف ارتفاع وجنس سـازند بـه عنـوان مهمتـرین عامـل تشـکیل وتوسعة خندق می باشد. در این تحقیق ٢٩ خندق فعال ومعرف از نظر ویژگی های مورفولوژیک ، گزینش شـدند. طـول خندق ، عمق ، عرض وارتفاع سرخندق و همچنین درصد شیب آنها اندازه گیـری شـده وبـا بهـره گیـری از نـرم افـزار (Excel,Spss) تحلیل آماری صورت گرفت . نتایج نشان می دهد، ٠.١ درصد از تغییرات خندق ها ناشـی از تغییـرات طول است که درصد کمتر به علت تغییر ارتفاع است . بنابرین با افزایش ارتفاع ، میزان شیب زیاد وضخامت مواد تخریب ریزدانه وخاک تراکم وتوسعة خندق کاهش می یابد ودر نتیجه خندق های طولانی وعمق در سطح آنها نسبت به سطوح تقریبا هموار وکم شیب ، کمتر تشکیل می شود.
خلاصه ماشینی:
"(١٩٨٠-Bradford) (١٩٩٣-poesen) یکی ازاولویت های تحقیقات فرسایش خندقی را بررسی تاثیر عوامل مختلف گستره آبخیز، شیب و پوشش گیاهی در گسترش خندق ها بیان نموده اند، و با وجود چند تحقیق انجام شده نتایج حتی در شرایط همانند متفاوت است که علت آن را اختلاف در روش های اندازه گیری و تحقیق بیان کرده اند.
اتوجه به نمونه برداری هایی که از نقاط مختلف حوضه برداشته شده ودر آزمایشگاه مطالعه خاک ١ مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته چنین برمی آید که اکثریت خندق ها در روی سازندهای لومی – رسی ایجاد شده اند همچنین بزرگترین خندق ها از نظر طول ، عرض وعمق در نمونه سوم که فقط رسی می باشد تشکیل شده است .
در جدول شماره ٤ ویژگی های مورفومتری خندق ها به همراه شکل خندق ها از لحاظ توپوگرافی ، ارتفاع محل محاسبه شده است و از روی آنها میزان تراکم خندق ها برای محدوده ی سطوح دشت ها و کوهستان منطقه مورد مطالعه بطورمجزابه صورت زیر محاسبه شده است .
بنابراین با افزایش ارتفاع ، میزان شیب زیاد و ضخامت مواد تخریب ریزدانه و خاک کاهش می یابد و در نتیجه خندق های طولانی وعمق درسطح آنها نسبت به سطوح تقریبا هموار و کم شیب ، کمتر تشکیل می شود.
بنابراین با افزایش ارتفاع ، میزان شیب زیاد و ضخامت مواد تخریب ریزدانه و خاک کاهش می یابد و در نتیجه خندق های طولانی و عمق در سطح آنها نسبت به سطوح تقریبا هموار و کم شیب ، کمتر تشکیل می شود."