چکیده:
در گاهان چند بـار نـام خرفـستر بـه کـار رفتـه اسـت و از آن، مـردم دیـو سرشـت و شــرور و غــارتگر اراده شــده اســت ؛ امــا در ســایر بخــش هــای اوســتا، خرفــستر زادة اهـریمن بـوده و بـه موجـودات مـوذی و آسـیب رسـان، بـه ویـژه جانـداران و حـشرات کوچــک اطــلاق مــی شــود کــه هــدف از آفــرینش آنهــا صــدمه رســاندن بــه آفــرینش هرمـزدی اسـت . خرفـستران، تحـت عنـوانهـایی چـون: حـشرات مـوذی، موجـودات زیانکــار و موجــودات اهریمنــی در مــتن هــای گونــاگون آمــده انــد. از آنجــا کــه پرداختن به ایـن مقولـه بـه شـکل جـامع ، و بررسـی مـتن بـه مـتن ، تـاکنون انجـام نـشده، تحقیــق و پــرداختن بــه ایــن موضــوع مهــم اســت . در ایــن پــژوهش ، کوشــش بــر آن اســـت کـــه نخـــست معنـــای مفهـــومی و بنیـــادی واژة خرفـــستر در واژهنامـــه هـــای گونــاگون اوســتایی ، پهلــوی و فارســی نــو بــه همــراه ریــشه شناســی آن ارائــه گــردد، ســپس چگــونگی آفــرینش آنــان در آغــاز پیــدایش جهــان و نــابودی آنــان در پایــان جهـان ارائـه خواهـد شـد، و فهرســت کـاملی از اسـامی خرفـستران اعـم از کوچــک و بـزرگ بـه همـراه صـفات بـارز همـراه آنهـا ارائـه شـده و طبقـه بنـدی آنهـا در طبقـات سه گانه آنچنـان کـه در مـتن پهلـوی بنـدهش آمـدهاسـت ، خواهـد آمـد. سـپس دربـارة کشتن آنها بر اسـاس متـون کـه امـری نیکـو و ثـواب اسـت ، گفـت وگـو خواهـد شـد و اوراد و ادعیــه جهــت دفــع ایــن موجــودات اهریمنــی معرفــی مــی گــردد، و دربــارة جشن مربوط بـه کـشتن آنـان صـحبت خواهـد شـد. لازم بـه ذکـر اسـت کـه ایـن اوراد کــه بــا نــام نیرنــگ شــناخته مــی شــوند بــرای نخــستین بــار در ایــن مقالــه ، بــه صــورت یکجا ارائه می گردند.
خلاصه ماشینی:
"-شـــیر: اوســـتایی -پهلـــوی: res یـــا agrs، دری: شـــیر، ویژگـــی : بانـــگ اهریمنـی دارد (نـک ← گـرگ) دیگـر ویژگــی ایـن خرفـستر بـه همـراه ببــر و پلنــگ ، کــوهتــاز بــودن اســت (ماتیکــان گجــستک ابــالیش قــسمت ٢؛ صــد در بنــدهش ، ٢٣ ؛ یاداشــت هــای روایــت پهلــوی، ١٣٠؛ شــکند گمانیــک بــاب ،١١، بند ١١١؛ شکند گمانیک، باب ١٥، بند ٨٣؛ بندهش ، بخش ٩ ، ١٠٠).
٣-نتیجه گیری بــر مبنــای تحقیــق انجــام شــده بــر روی تمــام متــون اوســتایی و دورة میانــه ، خرفــستر موجــودی اســت آفریــدة اهــریمن ، کــه تــن از هرمــزد یافتــه اســت ، خرفــستر در متــون اوســتایی دارای دو مفهــوم اســت ، در متــون گاهــان واژهای اســت بــا معنــای اســتعاری و منظــور از آن انــسانهــای بــدکار اســت ؛ امــا در دیگــر قــسمت هــای اوســتا بــه موجــودات زیانکــار اشــاره دارد و بیــشتر از انــواع خــرد و کوچــک مــی باشــد و شــامل : وزغ (خــشکی و آبــی )، مورچــه ، پــزدو (پــزدک=شپــشة گنــدم، ســوس)، مگــس ، شــپش ، کــسیپ (لاک پــشت )، مــار، گــرگ، اژی شــپاک (افعــی )، اژدهــا، کــرم، شــغال، روبــاه، عنکبــوت، ملــخ ، پــشه ، زنبــور، اســب ســیاه، کــرکس اســت ، خرفــستر در متــون پهلــوی کــه از انــواع کوچــه و بــزرگ مــی باشــند شــامل : وزغ (آبــی )، لاک پــشت ، ســمور آبـی ، زالـو، کوسـه ، سوسـمار، مـار، مارمولـک، گـرزه، مورچـه ، گـرگ، افعـی ، اژدهــا، شــیر، شــپش ، کــرم، کــرم ابریــشم ، اســب ســیاه، فیــل ، شــغال، روبــاه، گربـه ، یـوز، پلنـگ ، خـر و شـتر مـاده بـا ویژگـی بانـگ اهریمنـی ، ببـر، کفتـار، گــز، کــژدم، گــرگ-شــیر، گــرگ-یــوز، ســگ -گــرگ، مگــس ، ملــخ ، کــرکس ، کــلاغ و ســارگر کــوهی بــا ویژگــی مــردهخــواری و ناپــاک بــودن، سوسـک، بـوف، کیـک، زنبـور، رشـک و در متـون فارسـی نـو شـامل : عقـرب، رتیــل ، سوســک، بیــد، تارتنــه ، ســاس."