چکیده:
ایران به عنوان یکی از بازیگران عرصه بین المللی با توجه به ویژگی های خاص که برخی ناشی از وقوع انقلاب اسلامی در این کشور بوده و برخی دیگر حاصل وقوع تحولاتی خاص (نظیر جنگ ایران و عراق) در تعامل با بازیگران بین المللی و کشورهای دیگر فراز و نشیب های مختلفی را پشت سر گذاشته ، برخی دیگر از این تحولات در روابط از ماهیت ایدئولوژیک نظام جمهوری اسلامی ایران برمی خیزد که همانند تمام نظام های ایدئولوژیک چهارچوب خاص و رفتارهای مشخص را در عرصه بین الملل به بار آورده است. در این میان نوع روابط ایران با کشورهای قدرتمندی چون انگلستان حائز اهمیت می باشد. از آنجا که انگلستان یکی از قدرت های مهم تاثیر گذار در مسائل داخلی و نیز روابط خارجی کشورهای منطقه بوده و همواره در طول تاریخ خود روابط ویژه ای با ایران داشته ، رقابت سنتی آن کشور با روسیه در ایران و تاثیر گذاری های فراوان آن کشور در اغلب وقایع تاریخی در ایران و وضعیت خاص آن کشور درآستانه پیروزی انقلاب اسلامی در ایران همگی دست به دست هم دادند تا روابط ویژه ای میان آن کشور و جمهوری اسلامی از 22 بهمن 1357 به وجود آید. در این مقاله روابط ایران و انگلستان از منظر ژئوپلیتیک بررسی گردیده که در صورت تدوین چهارچوب استقرار رابطه پایدار دو جانبه و ارائه پیشنهاد علمی و عملی با کشور انگلستان می تواند به ارتقاء سطح علمی و تکنولوژی کشورمان و همراهی با سیاست های خارجی در ابعاد بین المللی منجر گردد.
Iran as one of international players due to the specific characteristics has undergone ups and downs in cooperation with international players and other countries some of which are derived from Islamic Republic dominance and some others are from the occurence of special changes (like Iran- Iraq war).
Other changes in these relations derive from idealogic nature of Islamic republic of Iran that is like all ideological systems and has created special framework and specific behaviors in international area.
The kind of Iran's relation with powerful countries like England is important. Because England is one of the influential powers and also exterior issues of regional countries and have had special relations with Iran during the history. Traditional competition of that country with Russia in Iran and it's extremely influential power in most historical events in Iran and also it's special condition at the beginning of Islamic Republic’s victory all caused the creation of special relations with Iran from 22th Bahman، 1357. In this article Iran and England relations are investigated from geopolitical point of view. It can improve the scientific and technological level of Iran by making a bilateral stable relations framework and providing practical and theoretical suggestion with England. It also leads to external policies in an international dimension
خلاصه ماشینی:
اعظم یوسفی تنها١ عزت اله عزتی ٢ تحلیل ژئوپلیتیکی روابط متقابل ایران و انگلیس تاریخ دریافت مقاله : ١٣٨٧/٨/٢٧ تاریخ پذیرش مقاله : ١٣٨٧/١١/١٨ چکیده ایران به عنوان یکی از بازیگران عرصه بین المللی با توجه به ویژگی هـای خـاص کـه برخـی ناشی از وقوع انقلاب اسلامی در این کشور بوده و برخی دیگر حاصل وقوع تحولاتی خـاص (نظیر جنگ ایران و عـراق ) در تعامـل بـا بـازیگران بـین المللـی و کـشورهای دیگـر فـراز و نشیب های مختلفی را پشت سر گذاشته ، برخی دیگر از ایـن تحـولات در روابـط از ماهیـت ایدئولوژیک نظام جمهوری اسلامی ایران برمی خیزد که همانند تمام نظـام هـای ایـدئولوژیک چهارچوب خاص و رفتارهای مشخص را در عرصه بین الملل به بار آورده است .
بریتانیا طی دو سده گذشته همواره دارای نفـوذ سیاسـی مهمی در ایران بوده و بعد از انقلاب اسلامی نیز کوشیده تا این روند را علی رغم تغییر بسترها حفظ کند، چرا که موقعیت ویژه منطقه ای ایران جایگاه آن رادر نظام ژئوپلیتیک بـویژه پـس از فروپاشی نظام دو قطبی و قرار گرفتن ایران بین دو منبع بزرگ انرژی شمال (خـزر) و جنـوب (خلیج فارس) نظر قدرت های جهان را همواره به خویش معطوف داشته است .
مدل از: حافظ نیا، منبع : فصلنامه ژئوپلتیک شماره١ سال ٨٦ نظریه های مورد استفاده در مقاله در این مقاله سعی شده با توجه بـه عنـوان آن کـه بررسـی روابـط ایـران وانگلـستان از منظـر ژئوپلیتیک به منظور ارائه پیشنهاد روابط پایدار دو جانبه مـی باشـد، متغیرهـای مثبـت و منفـی ژئوپلیتیک ایران و انگلستان در قالب نظریه های مربوطه ، بـه شـکل نمـودار روابـط اقتـصادی، سیاسی – اجتماعی علمی تکنولوژیک و دفاعی مورد بررسی واستنتاج قرار گیرد.