چکیده:
در گستره جغرافیایی ایران ، فرهنگ های مختلفی از اقوام ایرانی وجود دارد که بـا وجـود تنـوع و کثرت فراوان ، تمامی آنها با هدف بروز هویت ایرانی اسلامی رشد یافته اند. هویت فرهنگـی قـوم ترکمن نیز همانند سایر اقوام مسلمان ایران ، در جهت گسترش و غنای فرهنگ و هویـت ایرانـی ـ اسلامی بوده است . مقاله حاضر درصدد تبیین و شناخت مولفه های هویتی قوم ترکمن است که بـا تمرکز بر معماری، موسیقی، ادبیات ، آداب و رسوم و هنرهای دستی این قوم صورت گرفته است . بررسیها نشان میدهد که بسیاری از ویژگیها هویتی این قوم از دسـتورات و آمـوزه هـای دیـن اسلام گرفته شده است و شاید علت رواج و پایبندی امروزین قوم ترکمن بـه ایـن آداب هـم بـه همین دلیل باشد. مطالعات انسان شناسانه اقوام ما را در شناخت هر چه بیشتر و عمیـق تـر هویـت فرهنگی خویش یاری میرساند. بر این اساس ، بـا اسـتناد بـه مطالعـات کتابخانـه ای و بـه روش توصیفی و با رویکردی انسان شناختی، مولفه های فرهنگی قوم ترکمن بررسی شده اند
خلاصه ماشینی:
"تبیین مؤلفه های هویت فرهنگی قوم ترکمن حسین نوروزی قره قشلاق * چکیده در گستره جغرافیایی ایران ، فرهنگ های مختلفی از اقوام ایرانی وجود دارد که بـا وجـود تنـوع و کثرت فراوان ، تمامی آنها با هدف بروز هویت ایرانی اسلامی رشد یافته اند.
بخشی از هویت فرهنگی قوم ترکمن را که مقاله حاضـر درصـدد تبیـین و شـناخت آنهاست ، مؤلفه هایی همچون معماری، موسیقی، ادبیات ، آداب و رسوم و هنرهای دستی تشکیل میدهند که هر یک میتواند بـه نحـوی بازگوکننـده اعتقـادات و خصـلت هـا و درونیات این قوم باشد.
تأثیر اسلام بر این قـوم چنـان بود که حتی «در مورد پیدایش واژه ترکمن گفته شده کـه ایـن واژه بـه دنبـال مسـلمان شدن آنها در اواخر قرن دهم میلادی ظـاهر شـده اسـت » (کنعـانی، ١٣٧٩: ٢٣٣).
در این نوشتار دو گونه از آثار معماری این قوم ارزیابی و بازنمایی شده که به شرح زیر است : / / تصویر ١: بنای آلاچیق (دیواره بیرونی از نی) (نگارنده ) آلاچیق های ترکمن که در زبان ترکمنی«اوی ١» (به معنی خانـه ) و بـه روایتـی دیگـر «یورت ٢» نامیده میشود، مهـم تـرین و شـاخص تـرین بنـای زیسـتی قـوم تـرکمن را از گذشته های دور (از دوره بیابانگردی این قوم ) تا چند دهه قبـل تشـکیل مـیداده اسـت .
موسیقی این قوم از مهم ترین مؤلفه ها برای بروز درونیات آنان اسـت کـه همواره بیانگر خصلت های عظیم انسانی بوده است ."