چکیده:
بدون تردید دولت و مردم باید همواره مدیون انسانهای خیّری باشند که با نیّتی خداپسندانه و خیرخواهانه، بناهای عامالمنفعهای در کشور احداث کردهاند. از مساجد و مدارس مهمی که در سراسر کشور دیده میشود تا بیمارستانها و مراکز دیگر، همه محصول نگرش بانیان خیّر به سنّت حسنه وقف و عمل به آیه شریفه «فاستبقوا الخیرات» است. یکی از اقدامات مهم خیّرین که در عصر تیموریان به بعد بهویژه در دوره صفوی در کنار حرم مطهر حضرت علی بن موسی الرضا علیه السلام در مشهد مقدس مورد توجه واقفان خیّر قرار گرفت و میتوان از آن بهعنوان نهضت علمی- مذهبی نام برد، احداث مدارس علوم دینی برای طلاب بود. اهمیت علم و تاکید برخی آیات قرآن کریم و توجه به آن در آموزههای دینی، عامل این نهضت شد و چندین مدرسه از زمان شاهرخ در مشهد مقدس ساخته شد. یکی از آن مدارس، مدرسه علمیه نواب است که میرزا ابوصالح نواب، از نقبای سادات رضوی با فاصلهای اندک در کنار بارگاه ملکوتی امام رضا علیه السلام ساخت و چون خود عالمی فرزانه بود، از همان روزهای احداث مدرسه به فکر تاسیس کتابخانه در مرکز مدرسه افتاد و خود چندین جلد کتاب وقف کتابخانه مدرسه کرد. این مقاله کوشش دارد نمونهها و فهرستی از کتب وقفی کتابخانه را با تکیه بر کتب وقفی فاضل بسطامی و فرزندش بیان کند.
خلاصه ماشینی:
[2] فاضل بسطامی نسخه مزبور را با چهار کتاب دیگر خود: امواجالبکا، سراجالمتهجدین، ذخیرةالمعاد و تحفةالرضویه وقف مدرسه نواب کرده است.
وی در پشت صفحه نخست رساله نوشته است: «چون آثار وقفیت در این کتاب دیدم لهذا این خادم اخبار و آثار ائمه اطهار علیهم السلام وقف موبد و حبس مخلد نمودم این نسخه شریفه را بر تمامی شیعه اثنا عشریه که تولیت مادامالحیات با خود این خاطی است و بعد از فوت با اولادم ما تعاقبوا و تناسلوا وقف صحیح شرعی و کان ذالک فی شهر جمادیالثانی 1283» مهر بسطامی بعد از عبارت دیده میشود.
[7] شماره ثبتی نسخه 185 است در هامش صفحه اول، یادداشت بسطامی بدین شرح آمده است: «چون که مرحوم مغفوره کربلایی مریم خانم وصیت نموده بود که ثلث مال او را کتاب اخبار و فقه وقف نمایم لهذا این کتاب را با پنج جلد کتب دیگر وقف نمودم قربة الی الله و طلبا لمرضاته بر کافه طلاب و علمای شیعه اثنا عشریه و تولیت این کتاب مادامالحیات با خود واقف نوروزعلی بسطامی میباشد و بعد با اولاد حقیر ما تعاقبوا و تناسلوا و صیغه وقف جاری شد به تاریخ شهر صفرالمظفر 1272ق» در زیر این یادداشت مهر چهارگوشه کوچک او با سجع «نوروزعلی بسطامی» دیده میشود.