چکیده:
عنوان «فمنیسم اسلامی » را در اصل ناظران غربی به فعالیت های فکری زنـان مسـلمان نسـبت داده انـد. خـوانش ادبیات پژوهشی نویسندگان جریان «فمنیسم اسلامی » (و منسوب به آن ) نشان می دهد که این پژوهشگران بـرای ارائة رهیافت های انتقادی و جایگزین به هندسة جنسی ـ جنسیتی اسلامی و میراث معرفتـی اسـلام ، موضـوعات و ساحت های گوناگونی را انتخاب کرده اند. در میان نویسندگان اصلی این جریان ، عزیزه الحبـری و پـس از او کشـیا علی تمرکز اصلی خود را بر بازنگری فقه اسلامی (سنی ) قرار داده اند. آن ها که از پژوهشگران مطرح این جریان اند، ضمن داشتن برخی اشتراکات ، نمایندة دو دیدگاه متفاوت در «فمنیسم اسلامی » به فقـه انـد. درحـالی کـه عزیـزه الحبری به دنبال فعال کردن ظرفیت های فقه موجود برای استیفای حقوق زنان و پردازشی عدالت طلبانه تر از فقه در مسائل جنسیتی است ، کشیا علی سراغ نقد ساختارهای کلان و ریشه ای تر فقه می رود و به این نتیجه می رسد کـه فقه موجود، آن گونه که در دورة کلاسیک خود از سوی فقها تکون یافته و پردازش شده است ، نمی تواند یک اخلاق عدالت طلبانة کاملا برابر را تضمین کند و ازاین رو باید مورد نقادی ریشه ای و ساختاری قرار بگیـرد. ایـن مقالـه ، از رهگذر خوانش گسترده و تطبیقی آثار این دو نویسنده ، به دنبال پژوهش چشم انداز جریان موسـوم بـه «فمنیسـم اسلامی » به فقه اسلامی (سنی ) است .
خلاصه ماشینی:
درحـالی کـه عزیـزه الحبری به دنبال فعال کردن ظرفیت های فقه موجود برای استیفای حقوق زنان و پردازشی عدالت طلبانه تر از فقه در مسائل جنسیتی است ، کشیا علی سراغ نقد ساختارهای کلان و ریشه ای تر فقه می رود و به این نتیجه می رسد کـه فقه موجود، آن گونه که در دورة کلاسیک خود از سوی فقها تکون یافته و پردازش شده است ، نمی تواند یک اخلاق عدالت طلبانة کاملا برابر را تضمین کند و ازاین رو باید مورد نقادی ریشه ای و ساختاری قرار بگیـرد.
مقایسه و تطبیـق چشـم انـدازهای ایـن دو نویسـنده چـه رویکردهـای متفـاوتی را درون فمنیسم اسلامی به سنت فقهی اسلامی (سنی ) روشن می کند؟ ادبیات پیشین به دلیل شمار روزافزون کتاب ها و مقالاتی که در زمینة اسـلام و جنسـیت و بـه طـور خـاص در نسبت فقه با جنسیت منتشر می شوند، و نیز بـدان جهـت کـه ایـن حـوزه از پـژوهش هنـوز در مراحل تکون و شکل یابی است ، مطالعـه ای را کـه عمـدة آثـار فقـه پژوهانـة جریـان موسـوم بـه «فمنیسم اسلامی » را خوانش و تحلیل کرده و از جمله رویکـردی تطبیقـی و مقایسـه ای میـان شخصیت های علمی این جریان را در پیش گرفته باشد سراغ نداریم .
KARAMAH: Muslim Women Lawyers for Human Rights «معنایی از کلمة عربی ’زدن ‘ را انتخاب کرده اند که ایـن معنـا را بـا ’تـرک کـردن ‘ جـایگزین کنند و از این رهگذر مسئله را از میان بردارند.