چکیده:
بی شک، در هر حرکت پویا و هدفمند، نقد و پالایش، رکنی اساسی به شمار می‌آید و بیشترین خدمت را در کارآمدسازی آن حرکت انجام می‌دهد. همچنین شکی نیست که پژوهشگران دینی از نرم‌افزارهای علوم اسلامی بهره‌های فراوان و چشمگیری برده‌اند؛ ولی آنچه در این میان قابل انکار نیست، کاستی‌هایی است که در این برنامه‌ها مشاهده می‌شود. هدف از نگارش چنین مقالاتی ضمن بیان نقاط قوت و برتری این نرم‌افزارها، یادآوری این کاستی‌ها به تولید کنندگان این محصولات است. باشد که با ارزیابی دقیق‌تر، شاهد پدید آمدن نتایج ارزشمندی در این حوزه باشیم. نرم افزارهای «معجم فقهی» و «معجم عقایدی» دو محصول از «مرکز معجم فقهی» است. اگرچه این مرکز محصولات دیگری را هم ارائه کرده، ولی این دو برنامه، به دلیل ویژگی‌های خاص خود، در میان محصولات این مرکز بیشتر خودنمایی می‌کند. در این مقاله، طی دو بخش به بررسی و نقد این دو برنامه می‌پردازیم.
خلاصه ماشینی:
همچنين شكى نيست كه پژوهشگران دينى از نرمافزارهاى علوم اسلامى بهرههاى فراوان و چشمگيرى برده‌اند؛ ولى آنچه در اين ميان قابل انكار نيست، كاستىهايى است كه در اين برنامه‌ها مشاهده مىشود.
بسيارى معتقدند كه نرم افزارهايى اين چنين، هيچگاه جايگزين كتاب نخواهند شد؛ ولى با توجه به هزينه بالاى خريد كتاب و امكانات مناسب جستجو و دسترسى سريع به خواسته پژوهشى و همچنين در اختيار قرار دادن كتابهاى ناياب در بازار كتاب، اين گونه برنامه‌ها مىتوانند به عنوان مكمل خوبى در كنار كتابخانههاى سنتى خودنمايى و ايفاء نقش كنند.
حروفچينى غير اصولى و نامرتب اشكالهاى مرتبط با اين موضوع را مىتوان در دو مورد ذيل بر شمرد: - در اين نرم افزارها برخى قواعد حروفچينى رعايت نشده است؛ به طور مثال، علامتهاى سجاوندى از كلمه پيش از خود فاصله دارد و در بعضى موارد نيز كلمات به هم متصل شده است.
اين امر علاوه بر اينكه نشانگر سعه صدر شيعه در ارائه مباحث علمى و فضاى باز گفتگوى دينى است، باعث شده كه نرم‌افزار مذكور توسط برادران اهل سنت نيز به كار گرفته شود.
انتظار مىرفت همانگونه كه در نرم‌افزار معجم فقهى اين سعه صدر به كار رفته و كتابهاى مخالف نيز عرضه شده است، در اين نرم‌افزار نيز اين نكته مورد توجه قرار مىگرفت.
ضمن اينكه كتابهاى فراوانى توسط مستبصران نگاشته شده كه در اين نرم‌افزار ارائه نشده است و كتابهاى موجود در اين برنامه، از لوح فشرده كتابخانه اعتقادى مركز پژوهشهاى عقايدى كپى بردارى شده كه در پايگاه اين مركز هم قابل دسترسى است.
(
, 
, 
)
