چکیده:
با اجرای طرح هدفمند شدن یارانه ها به نظر میرسد که به دلیل نبودن بازار رقابتی، ایجاد تمرکز توسط واحدهای تولیدی و بالا بودن قیمت در بازارهای داخلی کشور نسبت به قیمت جهانی، نوسانات و انحرافات قیمتی منجر به انتقال قیمت نامتقارن میشود. بنابراین هدف از این مطالعه بررسی اثر هدفمند کردن یارانه ها بر انتقال قیمت بازار گوشت گوسفند ایران بین عمده فروشی و خرده فروشی با استفاده از داده های هفتگی از هفته اول تیرماه ١٣٨٨ تا هفته آخر آبان ماه ١٣٩٠ است . با توجه به اجرای این طرح در هفته آخر آذر ماه ١٣٨٩، الگوهای انتقال قیمت مربوط به قبل و بعد از طرح هدفمندی یارانه ها برآورد شده و با هم مقایسه شدند. نتایج نشان داد که مقادیر عددی کشش های کوتاه مدت مربوط به الگوی انتقال قیمت بعد از هدفمندی یارانه ها بزرگ تر از کشش های مربوط به الگوی انتقال قیمت قبل از هدفمندی یارانه ها است . به عبارت دیگر، بعد از هدفمندی یارانه ها شدت اثر افزایش ها و کاهش های قیمت عمده فروشی روی تغییرات قیمت خرده فروشی بیشتر است . مقایسه کشش های بلندمدت نیز این گفته را تایید میکند. مقایسه آزمون های تقارن انتقال قیمت نشان داد که هدفمندی یارانه ها موجب نامتقارنی کوتاه مدت در انتقال قیمت هفتگی بازار گوشت گوسفند ایران شده است . در مجموع هدفمندی یارانه ها نامتقارنی انتقال قیمت را به همراه داشته است ، بنابراین اقداماتی نظیر برنامه ریزی و سیاست گذاری برای افزایش تولید و تاسیس زیرساخت های لازم برای فرآوری، نگهداری و عرضه این محصولات و افزایش نظارت دولت بر کیفیت و استانداردهای مربوط به تولید، فرآوری و توزیع میتواند از انتقال نامتقارن قیمت در بازار گوشت گوسفند ایران جلوگیری نماید.
خلاصه ماشینی:
بنابراین هدف از این مطالعه بررسی اثر هدفمند کردن یارانه ها بر انتقال قیمت بازار گوشت گوسفند ایران بین عمده فروشی و خرده فروشی با استفاده از داده های هفتگی از هفته اول تیرماه ١٣٨٨ تا هفته آخر آبان ماه ١٣٩٠ است .
پژوهش های تجربی نشان میدهد که در عمل ، بازار مواد غذایی در رقابت کامل نیستند و در بسیاری از بازارهای کشاورزی، افزایش قیمت سرمزرعه سریع تر از کاهش آن به سطح خرده فروشی منتقل میشود( Vavra and ;٢٠٠٣ ,Tomek and Robinson ٢٠٠٥ ,Goodwin).
همچنین برای ارزیابی چگونگی انتقال قیمت در ساختار بازار در بلندمدت ، از آزمون فرضیه برابر بودن ضرایب اجزای تفکیک شده تصحیح خطا در رابطه (٣) به شکل رابطه (٥) استفاده میشود: Φ Φ (5) رابطه (٥) بیان میکند که هرگونه انحراف مثبت و یا منفی از رابطه بلندمدت بین قیمت خرده فروشی و قیمت عمده فروشی، اثر یکسان و متقارنی بر تغییرات قیمت خرده فروشی دارد.
نتایج آزمون های تقارن انتقال قیمت نشان میدهد که در کوتاه مدت و بلندمدت ، انتقال قیمت هفتگی در بازار گوشت گوسفند از عمده فروشی به خرده فروشی متقارن است .
نتایج آزمون های تقارن انتقال قیمت نشان میدهد انتقال قیمت هفتگی در بازار گوشت گوسفند از عمده فروشی به خرده فروشی در کوتاه مدت نامتقارن و در بلندمدت متقارن است .
Economic models and policy analysis of agricultural prices, The first edition, published by Tehran University.
Journal of Agricultural Economics and Development Research.