چکیده:
مطالعة پیشرو به بررسی نقش رسانههای اجتماعی نوین در شکلگیری و برساخت هویت نسلی در میان جوانان میپردازد. روش پژوهش کیفی میباشد و تکنیک پژوهش مصاحبه روایی است. بر این اساس مصاحبههای مجازی آنلاین با 29نفر از افرادی که از وایبر استفاده میکنند، صورت گرفته است. نمونهگیری از نوع هدفمند و معیار نمونهگیری، اشباع نظری است. دادههای به دست آمده با روش تحلیل تماتیک، تحلیل شدهاند. یافتههای پژوهش نشان میدهد وایبر که رسانهای اجتماعی است همزمان که سبب ساخت زیستجهانی مجازی برای سوژههای جوان میشود، نوعی افتراق هویتی بین آنها و سوژههای نسلهای دیگر را هم به وجود میآورد و سبب تقویت شکاف نسلی میشود. وایبر به سبب اقتصاد ارزان خود، نوعی استقلال اقتصادی را حداقل در آن بخشی از استفادهکنندگان از وایبر که وابستگی اقتصادی به خانوادهشان دارند را شکل داده است. این استقلال اقتصادی، هم سبب تقویت حضور این افراد در فضای وایبر شده است و هم نوعی شکاف نسلی را بین این افراد و خانوادة آنان و حتی سایر نسلها ایجاد کرده است. عضویت در گروههای مجازی وایبری، سبب شکلگیری شکافی بین شبکهسازیهای غیررسمی و شبکهسازیهای رسمی و گروههای رسمی با گروههای غیررسمی مجازی شده است. این مسئله میتواند به تمایز معنایی و هویتی بین نسلهای متفاوت چنین شبکهسازیهایی هم منجر شود و شکاف نسلی و تمایز نسلی را تقویت نماید.
خلاصه ماشینی:
"» بنابراین، میتوان گفت که وایبر به سبب بهصرفه بودن اقتصادی خویش، توانسته است همزمان که برقراری ارتباط و تعامل افراد نسل جوان را با هم تقویت نماید و پیوندهای سست موجود را تقویت نماید، ابژههای مشترک نسلی را نیز برای جوانان تدارک ببیند.
حتی میتوان این ادعا را نیز مطرح کرد که خود وایبر و شبکههای اجتماعی مجازی به طور کلی، در حال تبدیل شدن به یک ابژة نسلی برای جوانان هستند؛ به گونهای که افراد این نسل، خودشان را با وایبر، تلگرام، فیسبوک و...
مباحث و موضوعاتی که در این گروههای وایبری مورد اشتراک قرار میگیرد، از تنوع بسیار زیادی برخوردار است و نمیتوان این انگاره را طرح کرد که چنین مباحث و موضوعاتی میتوانند ابژههای نسلی برای ایجاد هویت نسلی در جوانان استفاده کننده از وایبر به وجود بیاورند، اما خود وایبر در وهلة اول میتواند به مثابه ابژههای نسلی مطرح شود(بحث در مورد این ادعا در قسمت قبلی آمد) و در وهلة دوم، گروههای وایبری هم(فارغ از موضوعات مورد بحث) میتوانند تبدیل به ابژهای نسلی در میان جوانان شوند.
به عبارتی بهتر، وقتی گفته میشود که وایبر در میان جوانان تبدیل به یک ابژة نسلی شده است و نقشی مهم در برساخت هویت ایفا میکند، منظور این نیست که وایبر را یک استثناء در میان شبکههای اجتماعی مجازی در نظر بگیریم.
بنابراین به نظر میرسد که درست آن است که از وجود تفاوت و تمایز نسلی در جامعه ایران در اثر مواجهه با شبکههای اجتماعی مجازی و به ویژه وایبر سخن گفت، هرچند این احتمال هم وجود دارد که چنین تفاوت و تمایزهایی در صورت عدم مدیریت و سیاستگذاری مناسب فرهنگی، تبدیل به شکاف و گسست نسلی در جامعة ایران شود."