چکیده:
چند دفتر از ترجمه های دارالترجمه خاصه همایونی از زبان هندی به فارسی به قلم سید حسین شـیرازی ، مشهور به مترجم هندی به ترجمه مطالب روزنامه های اواخر قرن نوزدهم میلادی هند اختصـاص دارد کـه در کتابخانه های کشور پراکنده است . دفترهایی از این دست برای مطالعه سران ایران عصر قاجار، ترجمه ، کتابت و مصوّ ر می شده است . یکی از دفترها به «کیفیت سلطنت اسلامیه مملکت دکن » و تاریخ مختصـری از سلسله آصفیه (آصفجاهی یا نظام دکن ) از آغاز تا آن روزگار که آصـف جاه ششـم ، میرمحبوب علی خـان بهـادر، نهمین حاکم از خاندان نظام دکن بر تخت نشسته بود، می پردازد. این دفتر سـندی اسـت از آغـاز آشـنایی سران ایران قاجار با خاندان های حاکم هند و روابط فرهنگی ، سیاسی و دیپلماتیـک ایـران و هنـد پـیش از استقلال ، در دو سدٔه اخیـر. همچنـین نماینـدٔه نیـت و ذهنیـت مترجمـان دارالترجمـه خاصـه در گـزینش مطالب برای ترجمه و اثرگذاری آثار ایشان در جامعه ایران آن روزگار است .
خلاصه ماشینی:
"آشنایی ایران قاجار با نظام حیدرآباد بررسی نسخۀ «کیفیت سلطنت اسلامیۀ مملکت دکن » * دکتر علی شهیدی چکیده چند دفتر از ترجمه های دارالترجمۀ خاصۀ همایونی از زبان هندی به فارسی به قلم سید حسین شـیرازی ، مشهور به مترجم هندی به ترجمۀ مطالب روزنامه های اواخر قرن نوزدهم میلادی هند اختصـاص دارد کـه در کتابخانه های کشور پراکنده است .
پس این یک نعمت غیرمترقبـه بـوده اسـت کـه خـود فرمانفرمـا «مـارکوئیس آف رپین » به دست خود از جانب ملکۀ انگلیس ، حضـرت نـواب میـر محبوب علی خـان را بـر تخـت فرمـانروایی نشانید و علاوه بر آن سپه سالار اعظم هند و سپه سالار افواج مـدرس و خـواتین معـززٔە انگلسـتان و سـفرای دول هند و بسیاری از امرا و وزرای ممالک خارجه و غیره از مسافات بعیده ، به قصد اینکه خود را از اجـزای آن مجلس قرار دهند به حیدرآباد آمدنـد» (شـیرازی ۱، ص ۱۴-۱۵) طعنـه ای اسـت غیرمسـتقیم بـه شاه و شاهنشاه زاده های قاجاری که احترامی نزد انگلیسیان ندارند .
متن نسخه : اخبار سیاسی ترجمۀ آسید حسین شیرازی از هندی کتابچۀ سیم ترجمه از روزنامجات هندوستان شهر جمادی الاولی کیفیت سلطنت اسلامیۀ مملکت دکن (ص ۱)١ صاحب روزنامۀ «کوه نور»٢ مطبعۀ شهر لاهور٣ می نویسد که در نمره های سابق 4 خــود مجملــی از احــوال تخت نشــینی حضــرت نــواب نظام الملــک میرمحبوب علی خــان فرمـانروای مملکـت دکـن ٥ را در ضـمن روزنامـۀ خـود درج نمـودیم ."