چکیده:
این مقاله به بررسی روند تغییرات ارزشی جامعه ایران در بین سه نسل از ساکنان شهر تهران پرداخته است. پرسش کلیدی این بررسی این است که تحولات ارزشی برای نسل های مختلف جمعیت مورد مطالعه چه تفاوتی را نشان می دهد و این تفاوت چه پیوندی با تحولات اجتماعی حادث شده در جامعه ایران دارد؟ بنیان های نظری مقاله مبتنی برمباحث نظری دو حوزه ارزش و تحولات نسلی است. در مقام سنجش از نظریه شوارتز استفاده شده که گونه شناسی ارزش ها را شامل قدرت، میل به پیشرفت، لذت جویی، برانگیختگی، خوداتکایی، عام گرایی، خیرخواهی، سنت، همنوایی و امنیت جامعه ای می داند. در خصوص نسل پس از بیان ابعاد مفهومی و نظری مربوط به نسل، از حیث سنجش، جمعیت مورد بررسی شامل سه نسل قبل از انقلاب، نسل انقلاب و جنگ ، و نسل بعد از انقلاب ساکن در شهر تهران است. حجم نمونه 384 نفر می باشد که نمونهها به روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شده اند. روش این پژوهش از نوع پیمایشی و ابزار گردآوری داده ها، پرسشنامه محقق ساخته است. نتایج بدست آمده حاکی از آن است که ارزش های خیرخواهی و عام گرایی در بین نسل ها از تفاوت معناداری برخوردار نیست. لیکن ارزش های خوداتکایی، انگیزش، همنوایی، سنت، امنیت جامعه ای، لذت جویی و پیشرفت در میان نسل ها از تفاوت معناداری برخوردار است. در مجموع گرایش به ارزشهای مختلف در میان سه نسل مورد بررسی نشان از تفاوت دارد. هرچند که با توجه به میزان این تفاوت ها نمیتوان از آن به عنوان شکاف نسلی یاد کرد.
خلاصه ماشینی:
پرسش کلیدی این بررسی این است که تحولات ارزشی برای نسل های مختلف جمعیت مورد مطالعه چه تفاوتی را نشان می دهد و این تفاوت چه پیوندی با تحولات اجتماعی حادث شده در جامعه ی ایران دارد؟ بنیانهای نظری مقاله مبتنی برمباحث نظری دو حوزه ی ارزش و تحولات نسلی است .
یکی از مهم ترین دلایل این است که با مقایسه ی ارزشها و سنجش همبستگی میان آن ها می توان جهت حرکت جامعه ی ایران را در سالهای آینده پیش بینی کرد و برنامه ریزی درستی برای رفع نیازهای برخواسته از ارزش جوانان انجام داد.
وی ضمن تعیین ویژگی های صوری وجوه رسمی ارزشها، آن ها را اهداف مطلوبی می داند که از نظر اهمیت با یک دیگر متفاوت هستند و به عنوان اصولی هدایت کننده در زندگی افراد تلقی می شوند (ساجیو، شوارتز و همکاران، ٢٠٠٠: ١٧٨) گونه های ارزشی ده گانه ی شوارتز، پیوستاری از ارزشهای انگیزشی مرتبط به هم را تشکیل می دهند که باعث 1-Schwartz 2-theory of universals in the content & structure of basic values ساختار مدور ارزشها می شود.
این مجموعه از ارزشها این گونه در نظر گرفته شدهاند که انگیزشهای مختلف و رایج را در افراد سراسر فرهنگ ها در نظر می گیرند (شوارتز، ١٩٩٤؛ شوارتز و ساجیو، ١٩٩٥) ارزش های مورد نظر شوارتز عبارتند از: قدرت ١، پیشرفت ٢، لذت جویی ٣، انگیزش ٤، خوداتکایی ٥، عام گرایی ٦، خیرخواهی ٧، سنت ٨، همنوایی ٩، امنیت 10 (همان: ١٨٠).