چکیده:
امروء القیس معروف به ملک الضلیل از شعرای یمن و پیشرو شاعران طبقه اول دوره جاهلی است . دیوان اشعار او شامل 25 قصیده و چند قطعه است که مشهورترین قصیده او معلقه اوست که زبانزد خاص و عام است . گروهی از جمله زوزنی و خطیب تبریزی آن را شرح کرده اند و بادیگر معلقات چند بار به چاپ رسیده است . امروء القیس نخستین کسی است که قصاید را با گریه بر اطلال خیمه گاه معشوق آغاز کرده ، نخستین کسی است که با ظرافت از عشق سخن گفته ، نخستین کسی است که در اشعار خویش تصاویر بسیار زیبا به کار برده که بعدها مورد تقلید دیگران قرار گرفته ، نخستین کسی است که در وصف های کوتاه پر محتوا ( تصویر زن ، صحنه شکار ، وصف اسب و شتر و شب ) زبر دستی نشان داده است و این به خاطر مسافرت های زیاد و معاشرت های دایمی اوست که قریحه او خوب پرورش یافته و به همین علت اشعارش مملو و آکنده از معانی تازه شده است .
امروء القیس از میان آرایه های ادبی به تشبیه علاقه خاصی داشته و بیشترین تشبیهات او حسی است و ماده تشبیه را از طبیعت بدوی یا از زندگی نوش خواری و لذت جویی خویش گرفته است . به طور کلی، در شعر جاهلی تشبیه و متعلقات آن نقش بسزایی دارد . تصویر ، اصل مهمی از اصول صناعت شاعر جاهلی است که هیچ شعری از اشعار جاهلی خالی از آن نیست . امروء القیس در بین شاعران هم رده اش، بهترین تشبیه آفرین و معلقه او مملو از تشبیهات نغر است .در واقع او « صاحب فن تشبیه » در عصر جاهلی است و بعد از او تشبیه اتش مورد تقلید شاعران عرب و عجم گشته است .