چکیده:
اتان کلبرگ از مستشرقان برجسته معاصر که علاقه فراوانی به پژوهش در موضوع حدیث شیعه دارد، در مقاله ای به تبیین تاریخ گردآوری و تدوین حدیث شیعه و گونه شناسی موضوعی آن در قرون اولیه پرداخته است. این مقاله مشتمل بر نقاط مثبتی ازجمله جامعیت گزارش در عین اختصار و نگاه مثبت به تاریخ تدوین آثار شیعی و ارتباط آن با دوره صدور احادیث است. ازجمله مبانی قابل نقد کلبرگ در این مقاله، که موجب برخی نتیجه گیری های ناصواب شده، پذیرش فرضیه تکاملی بودن تاریخ تطور شیعه، تاکید بیش از اندازه بر جدلی بودن حدیث و تصویر اشتباه از جایگاه و میزان تاثیرگذاری تقیه بر معارف شیعی است. مبانی کلبرگ و تعدادی از آرای وی که غالبا ناشی از اعتقاد به مبانی فوق است، پس از ارائه ترجمه مقاله مورد نقد و بررسی قرار گرفته است.
خلاصه ماشینی:
"از جمله مبانی قابل نقد کلبرگ در این مقاله، که موجب برخی نتیجهگیریهای ناصواب شده، پذیرش فرضیۀ تکاملی بودن تاریخ تطور شیعه، تأکید بیش از اندازه بر جدلی بودن حدیث شیعه و تصویر اشتباه از جایگاه و میزان تأثیرگذاری تقیه بر معارف شیعی است.
هرچند یکی از مسائل رایج در مطالعات حدیثی مستشرقان، پرداختن به موضوع تاریخگذاری و اشارۀ صریح یا ضمنی به این نظریه است که حدیث اهل سنت و اسناد آن در زمانی متأخر از قرن اول و بر اساس شرایط و نیازهای مسلمانان ساخته و پرداخته شده، به نظر میرسد شرایط حدیث شیعه کاملا متفاوت بوده و از نگاه بروندینی نیز از وضعیت قابل قبولی برخوردار باشد.
تطور تاریخی عقاید شیعه</H4> دیدگاه اتان کلبرگ در ارتباط با عقاید شیعه، بهویژه آنچه در این مقاله در ارتباط با شکلگیری نظریۀ عصمت و علم امام بیان شده، مشابه بسیاری از مستشرقان از جمله هانس هالم در کتاب تشیع<FootNote No="386" Text=" Shi’ism.
اگر مقصود از این عبارت، توجه حدیث شیعه به پاسخگویی به سیل شبهات و انحرافاتی است که در جامعۀ اسلامی و غالبا در قالب تفکرات اهل سنت وجود داشت، این موضوع صحیح بوده و توسط بزرگان شیعه نیز مورد اشاره قرار گرفته است؛ ولی اگر مقصود از انتساب جدلی بودن به ذات حدیث شیعه، آن است که شیعیان در راستای جدال با اهل سنت اقدام به ایجاد احادیثی با مضامین فضایل، فقه و کلام کردهاند، این کلام صحیح نیست."