چکیده:
نظام شهری مجموعه ای از شهرهای بزرگ و کوچک است که در کنار هم بافت یک ناحیه را
تشکیل می دهند و در طول زمان در حال تغییر و تکامل هستند. از آنجایی که نحوه پراکنش
نقاط سکونتگاهی در پهنه سرزمین، گسیختگی و عدم انسجام ساختار فضایی از مشخصههای
نظام شهری در سطح کشور است، بنابراین بررسی آن در کلیه مناطق کشور، از جمله استان کردستان به منظور شناخت پیوندها و تفاوتها امری اجتنابناپذیر است. هدف اصلی این پژوهش تحلیل و ارزیابی فضایی-زمانی ساختار نظام شهری و شهرنشینی استان کردستان است. روش گردآوری داده ها به صورت اسنادی و کتابخانه ای بوده و برای تجزیه و تحلیل وضعیت نظام شهری استان از مدل های رتبه- اندازه، نیمرخ سلسله مراتب شهری، شاخصهای تمرکز و نخست شهری، شاخص دو شهر، شاخص چهار شهر مهتا، ضریب تفاوت، ضریب کشش پذیری، منحنی لورنز و ضریب جینی استفاده شده است، همچنین با استفاده از در هر دوره سرشماری، توزیع فضایی شهرستانها در سطح استان مشخص شده GIS نرم افزار
است. نتایج بدست آمده نشان دهنده ی این است که شبکه ی شهری استان گرایش به عدم تعادل و گسیختگی دارد و با یک شبکه ی شهری نیمه متعادل روبه رو می باشد. در این صورت افزایش تمرکز در سطح استان، موجب گسیختگی در نظام شهری استان و عدم تعادل بیشتر در آینده خواهد شد.
خلاصه ماشینی:
"رتبه شهرها جمعیت سال١٣٩٠ جمعیت بر اساس مدل 1 سنندج 373987 373983 2 سقز 139738 186991 3 مریوان 110464 124661 4 بانه 85190 93495 5 قروه 71232 74796 7 کامیاران 52907 53426 6 بیجار 47926 62330 8 دیواندره 26654 46747 9 دهگلان 23074 41553 10 کانی دینار 11415 14959 11 سریش آباد 7194 37398 12 دلبران 7076 33998 13 سروآباد 4976 31165 14 یاسوکند 3784 28767 15 موچش 3448 26713 16 بلبان آباد 3207 15582 17 آرمرده 2349 23373 18 صاحب 2294 21999 19 دزج 2290 24932 20 زرینه 1854 20776 21 بویین 1458 17808 22 کانی سور 1307 18699 23 شویشه 1293 19683 24 بابا رشانی 573 16260 25 چناره 184 16999 ماخذ: نگارندگان براساس نتایج تفصیلی سرشماری عمومی نفوس و مسکن استان کردستان / .
رتبه شهرها جمعیت سال١٣٩٠ جمعیت بر اساس مدل مازاد یا کمبود 1 سنندج 373987 258414 115573 2 سقز 139738 129207 10531 3 مریوان 110464 86138 24326 4 بانه 85190 64604 20586 5 قروه 71232 51683 19549 7 کامیاران 52907 36916 15991 6 بیجار 47926 43069 4857 8 دیواندره 26654 32302 -5648 9 دهگلان 23074 28713 -5639 1 0 کانی دینار 11415 10336 1079 1 1 سریش آباد 7194 25841 -18647 1 2 دلبران 7076 23493 -16417 1 3 سروآباد 4976 21534 -16558 1 4 یاسوکند 3784 19878 -16094 1 5 موچش 3448 18458 -15010 1 6 بلبان آباد 3207 10767 -7560 1 7 آرمرده 2349 16151 -13802 1 8 صاحب 2294 15200 -12906 1 9 دزج 2290 17228 -14938 2 0 زرینه 1854 14357 -12503 2 1 بویین 1458 12306 -10848 2 2 کانی سور 1307 12921 -11614 2 3 شویشه 1293 13601 -12308 2 4 بابا رشانی 573 11236 -10663 2 5 چناره 184 11746 -11562 ماخذ: نگارندگان بر اساس داده های مرکز آمار ایران."