چکیده:
مرزها دارای کارکرد خاص و متعددی هستند و به همان نسبت تهدیدها و آسیب هایی نیز متوجه مرزها می باشد. این آسیب ها و تهدیدها با منشا مختلف و با اهداف متفاوت، کارکردهای مرزی را نشانه رفته و عملکرد آن را مختل می کند. این مقاله به دنبال آن است که چالش های ژئوپلیتیکی مرزی ایران و آذربایجان چه عواملی بوده اند؟ به نظر می رسد که به واسطه عدم دسترسی به دریای آزاد و قرار گرفتن کشور آذربایجان در موقعیت جغرافیایی بری، برای این کشور رژیم حقوقی دریای خزر و حقابه رود مرزی ارس بیش ازپیش اهمیت ژئوپلیتیکی داشته است. یکپارچه نبودن سرزمین آذربایجان و محصور بودن آن در خشکی می تواند زمینه های وابستگی درازمدت ژئوپلیتیک جمهوری آذربایجان به ایران را فراهم آورد برای بررسی این موضوع، روش پژوهش از نوع توصیفی- تحلیلی و ابزار گردآوری اطلاعات مطالعات کتابخانه ای بوده است و نتایج کلی مقاله این است با توجه به این که جمهوری آذربایجآن یک کشور شیعی تلقی می شود و با در نظر گرفتن هم جواری جغرافیایی و پیوندهای تاریخی و فرهنگی جمعیت آن با ایرانیان، روابط دو کشور برای نزدیکی از استعداد و قابلیت بالایی برخوردار است، درحالی که شواهد حاکی از آن است که این روابط باگذشت زمان به تدریج با بی اعتمادی و سوءظن همراه شده و رو به سردی گذاشته است.
خلاصه ماشینی:
"این مقاله به دنبال آن است کـه چـالش هـای ژئـوپلیتیکی مرزی ایران و آذربایجان چه عواملی بوده اند؟ به نظر میرسد که به واسطۀ عدم دسترسی بـه دریـای آزاد و قرار گرفتن کشور آذربایجان در موقعیت جغرافیایی بری، بـرای ایـن کشـور رژیـم حقـوقی دریای خزر و حقابۀ رود مرزی ارس بیش ازپیش اهمیت ژئوپلیتیکی داشـته اسـت .
به طورکلی با توجه به شرایط مختلف و اقداماتی از قبیل تصویب قانون جدایی دین از سیاست و سرکوب فعالان اسلامی بـه جـرم جاسوسـی و همکاری با ایران ، تأمین آزادی عمل بیشتر برای نیروهای پان ترکیستی مخالف ایران ، انجام تبلیغات منفی در رسانه های گروهی دولتی و غیردولتی آذربایجـان برعلیـه ایـران ، گسـترش همکاری های نظامی با امریکا و گسترش رو به بهبود روابط این کشور با اسرائیل علـی رغـم نگرانیهای ایران ، همچنین روابط ایران و ارمنستان همه و همه از عواملی هسـتند کـه باعـث سردی روابط بین ایران و آذربایجان شده اند.
بـه طـورکلی بـا توجه به شرایط مختلف و اقداماتی از قبیل تصویب قانون جدایی دین از سیاست و سرکوب فعالان اسلامی به جرم جاسوسی و همکاری با ایران ، تأمین آزادی عمل بیشتر برای نیروهای پان ترکیستی مخالف ایران ، انجام تبلیغات منفی در رسانه های گروهی و دولتی و غیردولتی آذربایجان برعلیه ایران ، گسترش همکاری هـای نظـامی بـا آمریکـا و گسـترش روبـه بهبـود روابط این کشور با اسرائیل علی رغم نگرانی های ایران ، همچنـین روابـط ایـران و ارمنسـتان همه و همه از عواملی هستند که باعث سردی روابط بین ایران و آذربایجان شده اند و چه بسا افروختن شعله جنگ بین دولت ها و ایجاد چالش های میکند."