رابطۀ میان حسن ظاهر و عدالت انسان از منظر فقه امامیه مقاله

نویسنده: نجفی، زین العابدین ؛

فقه و مبانی حقوق اسلامی پاییز و زمستان 1395، سال چهل و نهم - شماره 2 ، علمی-پژوهشی (وزارت علوم/ISC (‎14 صفحه - از 329 تا 342 )

کلیدواژه ها: عدالت فقه امامیه حسن ظاهر

چکیده:

یکی از مسایل مورد بحث نزد فقهای امامیه، نقش حسن ظاهر در کشف عدالت انسان است برخی بر آنند که حسن ظاهر برای اثبات عدالت کافی است و نیازی به جستجو و تحقیق از حالات باطنی فرد نمی‌باشد و برخی حسن ظاهر را کشف کنندۀ عدالت نمی‌دانند. در این نوشتار ضمن بازخوانی کلمات فقها و بررسی دلایل، اثبات شده که دلایل کاشفیت حسن ظاهر از عدالت که مشتمل بر چند روایت صحیح است، هم از نظر سند و هم از نظر دلالت تمام و هماهنگ با اعتبار عقلی است. این در حالی است که دلایل مخالفان تمام به نظر نمی‌رسد، د لالت روایات مورد استناد مخدوش و اصل مورد ادعا در این مسأله جایگاهی ندارد، در نتیجه حسن ظاهر انسان برای اثبات عدالت وی کافی است، حسن ظاهری که پس از دقت و مقداری بررسی به دست آید به گونه‌ای که فریبکار از غیر فریبکار شناخته شود.

خلاصه ماشینی:

[٣٧، ص٢٨٩] ٣ـ٢ـ شیاع علم آفرین یا اطمینان بخش : فقهایی همچون امام خمینی ، محقق خوئی ، صاحب عروه ، محقق اردبیلی ، شهید ثانی و شهید اول ، از شیاع به عنوان یکی از راه های اثبات عدالت نام برده اند [٣٦، ص١١؛ ٣٧، ص٢٨٩؛ ٢٠، ص٢٨ ؛ ١٧، ص٣١٦؛ ١٦، ص٢١٨] یعنی هرگاه عدالت کسی به قدری شیوع و شهرت پیدا کند که برای انسان علم یا اطمینان به عدالت او پیدا شود، وی عادل به حساب آمده ، آثار عدالت بر او بار می شود؛ علم و اطمینان حجت هستند. [٣٧، ص٢٨٠] فاضل لنکرانی نیز هنگام بحث از ادله کاشفیت حسن ظاهر از عدالت ، تسالم را مطرح کرده و می نویسد: «قول به کاشفیت حسن ظاهر از عدالت مورد تسالم در میان اصحاب است » [٣٠، ص٣٦٥] نقد و بررسی : ادعای اجماع در این مسأله با وجود مخالفانی همچون شیخ طوسی در مبسوط ، علامه حلی ، شهید اول قابل قبول نیست [٢٣، ص٢١٨؛ ٢٦، ص٤٣٠؛ ١٦، ص٢١٨]. طریق صدوق به عبدلله بن مغیره صحیح بوده ، [٧، ص٣٩٤] روایت از نظر سندی صحیح و از نظر دلالی برای اثبات کاشفیت حسن ظاهر از عدالت کافی است [ ٣٧، ص٢٨١]؛ زیرا گرچه سؤال راوی از شهادت ناصبی است ، ولی امام (ع ) یک قاعده کلی را در پاسخ ذکر فرموده است : هرکس بر فطرت اسلام متولد شود و معروف به صلاح باشد، شهادت او نافذ است ، یعنی چنین شخصی عادل است ، زیرا شهادت عادل نافذ است .

دریافت فایل ارجاع :
(پژوهیار, , , )

دانلود PDF
دانلود HTML

لینک کوتاه:

صفحه:

ورود / عضویت

برای مشاهده متن مقاله و یا دانلود آن لازم است وارد پایگاه شوید. در صورتی که عضو نیستید از قسمت عضویت اقدام فرمایید.

ورود

عضویت

تحتاج دخول لعرض محتوى المقالة. إذا لم تكن عضوًا ، فتابع من الجزء الاشتراک.
إن كنت لا تقدر علی شراء الاشتراك عبرPayPal أو بطاقة VISA، الرجاء ارسال رقم هاتفك المحمول إلی مدير الموقع عبر webmaster@noormags.com .

You need Sign in to view the content of the article. If you are not a member, proceed from part Sign up.
If you fail to purchase subscription via PayPal or VISA Card, please send your mobile number to the Website Administrator via webmaster@noormags.com .

ورود / عضویت

ورود

عضویت