چکیده:
هدف: هدف پژوهش تعیین اثربخشی الگوی ماتریکس در مقایسه با الگوی مراحل تغییر بر خودتنظیمی و
تداوم تغییر در مردان وابسته به آمفتامین بود. روش: روش پژوهش نیمه آزمایشی با دو گروه آزمایش و
یک گروه گواه، پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری و جامعه آماری 727 مرد مراجعه کننده به مرکز ترک
اعتیاد رازی طب در تهران طی تابستان 3737 بود. از میان آنها 54 نفر به روش در دسترس انتخاب و
، به صورت تصادفی به سه گروه تقسیم شد. ابزار پژوهش مقیاس سنجش تغییر دیکلمنته و پروچاسکا 2004
پرسشنامه مشکلات خودتنظیمی هیجانی گراتز و رومر ) 2005 (، الگوی سرپایی عمقی ماتریکس، 2002 و
الگوی مراحل تغییر ولاسکوئز، 2003 بود که طی 35 جلسه 30 دقیقه ای در هفته یکبار اجرا و برای تحلیل
آماری از روش اندازه گیری مکرر استفاده شد. یافته ها: نتایج حاکی از اثربخشی هر دو الگو بر کاهش
مشکلات خودتنظیمی هیجانی و افزایش تداوم تغییر بود ولی الگوی ماتریکس بر خودتنظیمی و الگوی
مراحل تغییر بر تداوم تغییر اثر بیشتری را نشان داد. نتیجه گیری: پیشنهاد میشود متخصصان بالینی از
الگوی ماتریکس برای کاهش مشکلات خودتنظیمی و از الگوی مراحل تغییر برای افزایش تداوم تغییر یا
به عبارتی از هر دو الگو استفاده کنند، تا احتمال عود کاهش یابد.
خلاصه ماشینی:
ابزار پژوهش مقياس سنجش تغيير ديکلمنته و پروچاسکا ٢٠٠٥، پرسشنامه مشکلات خودتنظيمي هيجاني گراتز و رومر (٢٠٠٤)، الگوي سرپايي عمقي ماتريکس ، ٢٠٠٦ و الگوي مراحل تغيير ولاسکوئز، ٢٠٠١ بود که طي ١٤ جلسه ٩٠ دقيقه اي در هفته يکبار اجرا و براي تحليل آماري از روش اندازه گيري مکرر استفاده شد.
بنا بر ضرورت انجام پژوهشي که نشان دهنده تمايز اثربخشي الگوهاي درماني متفاوت باشد و روش موثرتر را براي مصرف کنندگان آمفتامين مشخص نمايد، پژوهش حاضر با هدف مقايسه اثربخشي دو الگوي مبتني بر مراحل تغيير و سرپايي عمقي بر کاهش مشکلات خودتنظيمي و تداوم تغيير اجرا و فرضيه هاي زير آزمون شد.
در اين پژوهش براي اجراي جلسه ها از راهنمايي مداخله الگوي سرپايي عمقي مؤسسه ماتريکس (٢٠٠٦؛ ترجمه براتي سده و هاشمي ميناباد، ١٣٩١) بر اساس کتاب راهنماي عملي درمان سرپايي چند جانبه اختلال هاي مصرف مواد محرک «درمان چندجانبه سرپايي مواد محرک» استفاده شد.
همسو ١٨ فصلنامه روان شناسي کاربردي/ سال ٩/ شماره ٣(٣٥)/ پاييز ١٣٩٤ با اين يافته مهرابيزاده هنرمند، کريم نژاد و خواجه الدين (٢٠١٤) نيز به اين نکته اشــاره دارند که روش هاي تغيير مرحله اي ، پيشـنهاد خوبي براي کمک به بيماران وابسـته به مواد و تداوم پرهيز در آن ها اسـت .
همچنين با توجه به اثربخشي متفاوت دو الگوي سرپايي عمقي و مراحل تغيير بر خودتنظيمي و تداوم تغيير در گروه مردان وابسته آمفتامين ، بهتر است اين پژوهش در مورد افراد وابسته به مواد افيوني نيز مطالعه شود تا تناسب مداخله ها بر اساس متغيرهاي وابسته بيشتر روشن شود.