چکیده:
دستگاه حفاری اصلی‌ترین تجهیز صنعت بالادستی نفت و گاز است که در فعالیت‌های اکتشافی، توسعه‌ای و نیز افزایش بازیافت برای حفر یا تعمیر چاه‌ها به‌کار گرفته می‌شود. موضوعات مرتبط با دستگاه‌های حفاری فراساحلی با توجه به محل فعالیت آن‌ها که در دریا بوده و الزامات حاکم بر آن محل دارای پیچیدگی‌های بیشتری است، از‌این‌رو، وضعیت دستگاه‌های یادشده از دیدگاه حقوقی محل اختلاف است که این امر نه‌تنها در حقوق بین‌الملل، بلکه در حقوق ایران نیز روشن نیست. وضعیت حقوقی دستگاه‌های حفاری فراساحلی بر صلاحیت دولت‌ها راجع به آن‌ها نیز مؤثر است که این امر بر اهمیت بررسی این مسئله می‌افزاید. بنابراین، نگارندگان این مقاله در صددند ضمن بررسی دیدگاه‌های مطرح‌شده در این حوزه مبنی بر کشتی یا جزیرۀ مصنوعی محسوب نمودن دستگاه‌های یادشده یا قائل شدن به وضعیت دوگانه یا وضعیت خاص و مستقل برای این قبیل دستگاه‌ها، مناسب‌ترین وضعیت حقوقی را که بتواند پاسخگوی نیاز صنعت نفت و گاز باشد، تعیین نمایند.
خلاصه ماشینی:
به طور کلي مشخصه هايي در حقوق داخلي و بين الملل براي کشتيها به شـرح زيـر شـناخته شده است که در راستاي بررسي وجود يا نبود مشابهت هـاي فيزيکـي دسـتگاه هـاي حفـاري بـا کشتي مورد توجه قرار ميگيرد: الف ) قابليت جابه جايي و منقول بودن در بيشتر سيستم هاي حقوقي کشتي به عنوان مال منقول محسوب ميشود.
اسـتدلال گروهي که معتقد به کشتي بودن دستگاه هاي حفاري هستند، اين است که دستگاه هاي يادشده بايد همانند کشتيها رده بندي شوند، اما مؤسسات پـيش گفتـه هماننـد اي بـي اس ٢، جـي ال ، 3 لويدز٤، دي ان وي ٥ و بي وي ٦ که رده بندي دستگاه هاي حفاري فراساحلي را برعهده ميگيرند و اصول ، استانداردهاي فني و توصيه هاي مرتبط بـا سـاخت و رده بنـدي سـازه هـاي فراسـاحلي را توسعه ميدهند٧ و همچنين انجمن بين المللي مؤسسات رده بندي٨ که بـه تنظـيم اصـول کلـي ILM 1229, (not yet in force) (Ship Registration Convention).
3. International Convention for the Prevention of Pollution of the Sea by Oil 1954, adopted 12 May 1954, 327 UNTS 3, (entered into force 26 July 1958)(OILPOL).
در کنوانسيون مسـئوليت مـدني بـراي خسـارت آلـودگي نفتـي ناشـي از اکتشـاف و استخراج منابع معدني بستر دريا ١٩٧٧م ٢، اصطلاح سازه در قسمت «الف » بنـد ٢ مـادة ١ کـه شامل دستگاه هاي متحرک و ثابت نيز ميشود تعريف شده است ، درحالي که در اين کنوانسيون تعريفي از کشتي ارائه نشده ، اما روشن اسـت کـه سـازه هـاي نفتـي فراسـاحلي دسـته اي جـدا محسوب ميشوند.
(
, 
, 
)
