چکیده:
در میان مباحث متون ادبی، فرهنگ عامه نوع خاصی از گفتمان است که به جنبه های غیررسمی زندگی اجتماعی میپردازد. در مباحث مختلف فرهنگ عامه ، آداب ، رسوم ، باورها، طرزتلقیها، رفتارها، جشن ها، مراسم ها و تفریحات ، خرافات و... به عنوان مظاهر فکری و رفتاری جامعه بازتاب داده میشود. با وصف اینکه فرهنگ عامه به شکلی غیررسمی زندگی اشاره دارد، میزانی از فهم و درک مردم و نیز وضعیت جامعه را به تصویر میکشد. فرهنگ عامه در آثار نویسندگان و شاعران کلاسیک بازتاب فراوان داشته است ؛ اما در دورة معاصر از میزان کاربرد آن کاسته شد و باید با جستجوی این عناصر از لابه لای آثار ادبی و نگاشتن آن ها، سبب ماندگاری این فرهنگ عظیم شویم . جلال آل احمد نویسنده برجسته معاصر در آثار ارزشمند خود همچون «دید و بازدید» این عناصر را در خدمت گرفته تا اهداف و مقاصد خویش را بازگو کند. استفاده این نویسنده از فرهنگ عامیانه خصوصا قصه ها، لغات و اصطلاحات عامیانه و بومی، نه تنها بیانگر مردمی بودن این نویسنده گرانمایه است ؛ بلکه آثارش را جذاب تر و خواندنیتر نموده و بر محبوبیت او نیز افزوده است . هدف اصلی از انجام این پژوهش بررسی نقش عناصر فرهنگ عامه در رمان
«دید و بازدید» جلال آل احمد است .
خلاصه ماشینی:
بازتاب عناصر فرهنگ عامه در داستان ديد و بازديد جلال آل احمد اسماء فروغي راد دانش آموخته کارشناسي ارشد زبان و ادبيات فارسي دانشگاه شهيد چمران اهواز، ايران چکيده در ميان مباحث متون ادبي، فرهنگ عامه نوع خاصي از گفتمان است که به جنبه هاي غيررسمي زندگي اجتماعي ميپردازد.
واژه هاي کليدي: فرهنگ عامه ، داستان ديد و بازديد، جلال آل احمد 1 مقدمه ادبيات عامه (فولکلور) برآمده از دل تودة مردم است و ساليان سال به صورت شفاهي و سينه به سينه به نسل هاي بعد منتقل شده است و عناصري مانند قصه ، افسانه ، آواز، ترانه ، مثل ، معما و...
در اين پژوهش درپي پاسخ به سوالات زير هستيم : - فولکلور چيست و بازتاب آن در داستان نويسي معاصر تا چه حد است ؟ - جايگاه ادبيات عامه در رمان ديد و بازديد جلال آل احمد چگونه است ؟ بيان مسأله فولکلور مجموعۀ دانش ، عادات و سنن و افسانه ها، قصص ، معتقدات و خراقاتي که در عمل و سينه به سينه از نسلي به نسل ديگر ميرسد و رقص ها و ترانه ها، طب عاميانه ، اساطير و ضرب المثل هاي عوام را شامل ميشود و مرکب است از دو جز «فولک » به معني توده و «لور» به معني دانش (مصاحب ، ١٣٤٥: ذيل واژة فولکلور).
احاطۀ اين نويسنده به دانش هاي عامۀ زمان خود و بهره گيري از باورها، اعتقادات ، آداب و رسوم و شيوه هاي معيشتي مردم ، زمينۀ مساعدي را براي ورود فرهنگ عامه در آثارش فراهم ساخته است .