چکیده:
هدف: هدف این پژوهش پیشنهاد راهکارهایی جهت گسترش همکاریهای بینسازمانی در ارائۀ خدمات کتابخانهای به نابینایان و کمبینایان کشور است. روش: این پژوهش با رویکرد کیفی (تحلیل محتوا) اجرا گردیده است. اطلاعات مورد نیاز پژوهش در دو بخش مجزا گردآوری شده است. در بخش اول، از طریق مصاحبه تلفنی با تعداد 12 نفر از افراد متخصص و فعال در حوزه نابینایان، و با طرح 3 سوال باز بخشی از اطلاعات گردآوری شد. بخش دوم از دادهها و اطلاعات مورد نیاز پژوهش با مشاهدۀ وبسایت کتابخانهها و استفاده از اطلاعات موجود در پژوهشهای پیشین و اسناد و متون تخصصی، سایتهای خبری و... بدست آمد. یافتهها: یافتهها نشان داد با وجود تعداد بسیار زیاد افراد نابینا و کمبینا در کشور، وضعیت ارائه تسهیلات و خدمات اطلاعاتی دچار پراکندگی بوده و در سطح کشور برنامهای ملی جهت تبادل و اشتراک منابع بین تمام کتابخانهها و سازمانهای مرتبط با این گروه خاص وجود ندارد. نتیجهگیری: جهت رسیدن به سطح مطلوب خدمات، باید در دو سطح درونسامانی و بینسازمانی(ملی)، اقدامات و سیاستهای جدیدی از جمله، کاربرد بیشتر فناوری اجرا شود. همچنین کتابخانۀ ملی نابینایان و کمبینایان کشور (متمایز از کتابخانههای موجود کنونی و ازجمله بخش نابینایان کتابخانۀ ملی)، بهعنوان نهادی پویا و برخوردار از حمایتهای مادی و معنوی دولتی و مردمی تاسیس و در نهایت طرح اشتراک و تبادل منابع ویژۀ نابینایان و کمبینایان در سطح ملی تحت نظارت این سازمان جدید اجرا شود.
خلاصه ماشینی:
یافته ها: یافته ها نشان داد با وجود تعداد بسیار زیاد افراد نابینا و کم بینا در کشور، وضعیت ارائـه تسـهیلات و خـدمات اطلاعـاتی دچار پراکندگی بوده و در سطح کشور برنامه ای ملی جهت تبادل و اشتراک منابع بین تمام کتابخانه ها و سـازمان هـای مـرتبط بـا این گروه خاص وجود ندارد.
در پاسخ به پرسش دوم پژوهش ، با توجه به تاکید بسیاری از پژوهش های این حوزه (از جمله : ارجمند،١٣٧٢؛ فرقانی، کیـانی و تاجداران ، ١٣٨٩؛ رشیدپور،١٣٩٠؛ مورگان ،٢٠٠٣) در رابطه مفید و ثمربخش بودن امانت بین کتابخانه ای و اشـتراک منـابع و شـبکه اطلاع رسانی و همچنین وجود کتابخانه ملی نابینایان (رشیدپور،١٣٩٠)، در این پژوهش نیز جهت توسعه خـدمات کتابخانـه ای بـرای نابینایان و کم بینایان ، مدلی (همراه با استلزامات آن ) برمبنای توسعه همکاریهای بین سازمانی در بین کتابخانه ها و تمام سازمان هـای مرتبط با این گروه خاص در دو سطح داخل سازمانی (هر سازمان به طور مجزا) و بین سازمانی و ملی (شبکه ای از تمـام سـازمان هـای ذیربط ) با محوریت کتابخانه ملی نابینایان ارائه شد؛ زیرا همکاریهای بین سازمانی سبب تجمیع تمام امکانات و توانمندیها در یک سمت و سو و خارج شدن مراکز خدمت دهنده از حالت رقابت و تک روی بـه سـمت همکـاری و اشـتراک در منـابع و بسـترهای خدمت رسانی به نفع نابینایان و کم بینایان خواهد بود.