چکیده:
مظاهر عصر حاضر که عصر شتاب نام گرفته به سبب عوامل متعددی چون آشنایی با ادبیات غرب، عینی شدن آموختههای بشری، عدم توجه به مفاهیم انتزاعی و...، در بسیاری از موارد با حماسهپردازی تناقض دارد. با این وجود در میان شاعران پیشتاز معاصر، شعله و شراره‌های اشتیاق به این مقوله هیجان‌انگیز، همچنان روشن است. مقالۀ حاضر، مطالعه و بررسی اشعار شاعران معاصری است که دورهای مشترک از تحولات و تطورات سیاسی و اجتماعی و فرهنگی را درک نموده و توانستند با جستاری متأملانه در آثار شاعران حماسه‌سرای ایران، فراخور بضاعت علمی و ادبی، به گونه‌ای هدفمند و آگاهانه عناصر حماسی و اسطوره‌های ملی را در پهنۀ پهناور اشعار خود وارد نمایند و با ارایه نظرات نوین و امروزی به بازآفرینی هنرمندانه این عناصر بپردازند. این مقاله به دو بخش تقسیم شده است. در بخش اول سعی شده با ارایه نمودار، به مقایسه عناصر حماسی در شعر هر کدام از شاعران – با تکیه بر مجموعۀ اشعار آن‌ها پرداخته شود و میزان بسامد این عناصر مورد واکاوی قرارگیرد. در بخش دوم نیز سعی گردید تا ضمن ارایه نمودار به مقایسه میزان نگرش شاعران این مقاله به مفاهیم و اشارات حماسی پرداخته شود.
The manifestation of the present age, called the accelerated age, is contradictory in many cases with epic controversy due to many factors such as familiarity with Western literature, the objectivity of human learning, the lack of attention to abstract concepts, and so on. However, flames and flares of enthusiasm for this exciting category are still clear among the leading pseudo- contemporary poets. The present article is a study of the poems of contemporary poets who have understood the course of the common period of political and social and cultural developments and were able to deliberately and consciously investigate in versatility in the works of the poets of Iran's saga, for the sake of scientific and literary adventure for encyclopedic elements and national myths in this vast area of poetry, and presenting these modern elements to present these new elements today. This paper is divided into two sections. In the first section, we have tried to compare the elements of epic in poetry of each poet by presenting the diagrams, based on their poetry series, the rate of frequency of these elements have investigated. In the second part, it was also discussed how to compare the attitudes of poets in this article with epic concepts and tips.
خلاصه ماشینی:
مقایسه ساختاری عناصر حماسی در شعر معاصر ایران «با تکیه بر اشعار مهدی اخوان ثالث، محمدرضا شفیعی‌کدکنی، سیاوش کسرایی و نیما یوشیج» اسلام اسلامی*<دانشجوی دوره دکتری زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد رودهن، ایران.
مقایسه ساختاری عناصر حماسی با تکیه بر مجموعۀ اشعار شاعران از رسالت این بخش آن است که دریابیم هر کدام از شاعران مورد بحث این مقاله ـ مهدی اخوان ثالث، محمدرضا شفیعی‌کدکنی، سیاوش کسرایی و نیما یوشیج ـ از چه زمانی و چه سنی به سمت و سوی عناصر حماسی و اسطوره‌های ملی گرایش یافتند و ساخت و پرداخت حماسه، در اشعار آن‌ها تا چه میزان منطبق با مقتضیات و نیازهای جامعه و تحولات اجتماعی آن بوده است.
پس از آن اگرچه از نظر کمی حضور قابل ملاحظه‌ای را در اشعارش می‌بینیم اما عمق و کیفیت اشعار این دوره را ندارد تا اینکه در سال‌های پایانی عمر خود با انتشار مجموعه «تو را ای کهن بوم و بر دوست دارم» مجددا نگاه گذشته را می‌یابد و مضامین حماسی و اسطوره‌ای را به حضور در شعر فرا می‌خواند.
در سال 1338 و در سن 33 سالگی مجموعۀ «آرش کمانگیر» که «معروف‌ترین و فراگیرترین شعر فارسی از زمان پیدایش شعر نو تا سال 57 است» (لنگرودی، 1384 ج 2: 493) را انتشار می‌یابد، کسرایی در واکنش به وقایع جامعهـ کودتای 28 مرداد و حوادث بعد از آن ـ شیوه‌ای تأثیرگذار را برگزید به گونه‌ای که بنا بر اعتقاد برخی صاحب‌نظران «نخستین منظومۀ حماسی که در ایران به سبک جدید و با دیدی نو سروده شده است» (شریفی، 1391: 89) را به مخاطب تقدیم نموده است.
(
, 
, 
)
