چکیده:
«ابلیس» معادل پارسی «شیطان» است. ابلیس اسم خاص همان شیطانی است که اغواگر حضرت آدم بود و خدای تعالی در قرآن گاهی با عنوانی «ابلیس» و گاهی با عنوان «شیطان» از او تعبیر می کند (آیاتی که در آن ها از او با عنوان ابلیس یادکرده است: مانند: « و اذا قلنا الملائکة اسجدوا لادم فسجدوا الاّ ابلیس ابی و استکبر و کان من الکافرین)(بقره: 34) و ینز ر.ک:حجر: 31 و 32 /اسرا: 61/کهف: 50/طه: 116/ص:74 و 75. در بعضی موارد نیز با عنوان شیطان از او نام می برد: مانند:«یا بنی آدم لا یفتننّکم الشیطان کما اخرج ابویکم من الجنّة»(اعراف: 27) و نیز ر.ک: بقره: 26/ طه: 120. ضمنا از جمله آیاتی که به خوبی دلالت می کنند بر این که این شیطان همان ابلیس است آیات 61-65 اسراء می باشند. برخی از دامهای شیطان که در قرآن بیان شده است بدین شرح می باشد:
1.وعده فقر؛ انسان را از انفاق و ادای زکات و خمس بازداشتن تا مبتلا به فقر نشو:« الشیطان یعدّکم الفقر»(بقره: 268)
2.امر به فحشاء«...و یامرکم بالفحشاء»
3. امر به منکر؛ فانه یامر بالفحشاء و المنکر» نور:21
4. ایجاد دشمنی بین مسلمانان از طریق شرب خمر و قماربازی: انّما یرید الشیطان ان یوقع بینکم العداوة و البغضاء فی الخمر و المیسر» مائده: 91
6. بازداشتن انسان از یاد خدا:«و امّا ینسینک الشیطان بعد الذکری فلا تعقد بعد الذکری مع القومالظالمین» (انعام: 68)؛ «استحوذ علیهم الشیطان فانسیهم ذکر الله» مجادله: 19
خلاصه ماشینی:
"شرب خمر و قماربازی : (یاایهاالذین آمنوا انما الخمر والمیسر والانصاب والازلام رجس من عمل الشیطان فاجتنبوه لعلکم تفلحون ) - (انمایریدالشیطان ان یوقع بینکم العداوة والبغضاء فی الخمر و المیسر ویصدکم عن ذکر الله وعن الصلوة فهل انتم منتهون ) مائده / ٩١- ٩٠ المیزان / جلد ٦: « سیاق این آیه بیان جمله (من عمل الشیطان ) یا (رجس من عمل الشیطان ) است ، ومعنایش این است که اینکه گفته شد این امور ازعمل شیطانند یاهم رجس وهم ازعمل شیطانند برای این است که شیطان هیچ غرضی ازاین اعمال خود یعنی خمرومیسر ندارد، مگرایجاد عداوت وبغض بین شما، واینکه به این وسیله شمارابه تجاوزازحدودخداودشمنی بایکدیگروادارکند،ودرنتیجه بوسیله همین شراب وقماروانصاب وازلام شماراازذکرخداونمازبازبدارد،واینکه عداوت وبغضاراتنهاازآثارشراب وقماردانسته ازاینجهت است که این اثردرآندوظاهرتراست ،چون معلوم است که نوشیدن شراب باعث تحریک سلسله اعصاب شده وعقل راتخدیروعواطف عصبی رابه هیجان درمی آورد،واین هیجان اعصاب اگردرراه خشم وغضب بکاررودمعلوم است که چه ثمرات تلخی به بارمی آوردوبزرگتری نجنایت را،حتی جنایاتی راکه درندگان هم ازارتکاب آن شرمدارندبرای شخص مست تجویزمی کند،واگردرمسیرشهوت وبهیمیت قرارگیردمعلوماست که سربه رسوائی درآورده وهرفسق وفجوری راچه درباره مال وعرض خودوچه درباره دیگران درنظرش زینت داده واورابه هتک جمیع مقدسات دینی واجتماعی وامی دارد،دزدی وخیانت ودریدن پرده محارم خودوفاش کردن اسراروورودبه خطرناکترین ورطه های هلاکت وامثال آنرادرنظرش ناچیزجلوه می دهد» ٤- زینت دادن اعمال زشت - فریب دادن وجدان : (فلولاإذجاءهم باسنا تضرعوا ولکن قست قلوبهم و زین لهم الشیطان ماکانوا یعملون )."