گزارش فرهنگیاری؛ حقوق عرفی کشت در خور بیابانک خبر و گزارش

در تقویم کشاورزی مردم خور بیابانک روز پانزدهم مرداد، سرآغاز صیفی کاری از جمله شلغم است که این امر با آداب ویژه ای جشن گرفته می شود. مقاله حاضر با تکیه بر مشاهدات مشارکتی نگارنده و تحقیق میدانی پیرامون این موضوع شکل گرفته و سعی شده است ضمن بیان ایرادات پژوه های پیشین درخصوص این موضوع، توصیف دقیقی از این آئین ارائه شود و قواعد عرفی و حقوقی و اعتقادات و باورهای جشن کاشت شلغم بررسی و ارائه گردد.

com  جشن ‌کاشت ‌گياه ‌شلغم ‌ در فرهنگ مردم خور بيابانک ، عبارت «آب به تخم شلغم بستن » اصطلاحي است که به مراسم آغاز کشت شلغم اطلاق ميشود (يغمايي، ١٣٩١: ١٤٠). مراسم آغازين کشـت گياه شلغم يکي از جشن هاي وابسته به کار کشت و کشاورزي است که بـر پايـه ميثـاق نانوشته اي ميان دارندگان حقابـه بـه آيينـي ويـژه بـا مشـارکت شـماري از کشـاورزان ، برزيگران ، ذوالحقوق آب کشتکاري، مـالکين اراضـي مزروعـي، بزرگـان و افـراد سـاير صنوف و اقشار مردم محل و روحاني داراي نسب سـيادت ، بنـا بـه دعـوت ميزبـان ، در يکي از کشتخوان هاي خور بيابانـک و يـا همزمـان در هـر دو کشـتخوان ١ «کلاغـو» و 2 «دهزير»٣، در روز پانزدهم مردادماه ، پيش از بر آمدن آفتاب برگزار ميشود. همچنين ، مدت زماني را که پـس از جشـن اولـين آب شلغم ، کشاورزان به کاشت بذر شلغم اشتغال دارند و ممکن است به اقتضاي آب و هواي محل تا يک ماه و نيم به درازا بينجامد را موسم و فصل «شلغم کـار» مـيگوينـد٥ (يغمايي، ١٣٧٠: ٤٠٣: نويين و محبي، ١٣٧٨: ١٠٠) و اين زمان آغاز مدت اجـاره آب و ملک نيز محسوب مي شـود.